درمان گیاهی فیستول | روش های خانگی و طب سنتی +نظر ابوعلی سینا

کلینیک تهرانی به عنوان یکی از مراکز پیشرو و تخصصی در زمینه درمان بیماری‌های ناحیه مقعد، با تیمی از پزشکان مجرب و استفاده از متدهای نوینی همچون لیزردرمانی، خدماتی جامع و موثر را برای درمان فیستول مقعدی و سایر بیماری‌های نشیمنگاهی به بیماران ارائه می‌دهد تا فرایند درمانی با کمترین درد و دوران نقاهت سپری شود.

درمان فیستول مقعدی در طب سنتی

طب سنتی ایران، با نگاهی ریشه‌ای به علل بیماری‌ها، فیستول را حاصل تجمع اخلاط نامناسب و عفونت در ناحیه مقعد می‌داند. از این رو، رویکردهای درمان فیستول مقعدی در طب سنتی نه تنها بر روی موضع بیماری، بلکه بر اصلاح مزاج و پاکسازی بدن از مواد زائد نیز تمرکز دارد. هدف اصلی در این دیدگاه، کاهش التهاب، خشکاندن چرک و عفونت و در نهایت، ترمیم بافت آسیب‌دیده است. استفاده از گیاهان دارویی با خواص ضد باکتریایی، ضدالتهابی و قابض، سنگ بنای درمان‌ سنتی فیستول مقعدی را تشکیل می‌دهد.

این روش‌های درمان گیاهی فیستول اغلب به صورت خوراکی برای تقویت سیستم ایمنی و پاکسازی داخلی، یا به شکل ضماد و نشستن در جوشانده‌های گیاهی برای تاثیر مستقیم بر موضع فیستول تجویز می‌شوند. باید توجه داشت که درمان‌های سنتی نیازمند صبر و تداوم بوده و حتما باید تحت نظر متخصص طب سنتی انجام شوند تا از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری گردد. این راهکارها می‌توانند به عنوان یک درمان مکمل در کنار روش‌های پزشکی نوین، به تسریع روند بهبودی و کاهش علائم کمک شایانی کنند.

در ادامه برخی از روش‌های درمان فیستول مقعدی در طب سنتی آمده است:

• استفاده از عسل: به دلیل خواص ضد میکروبی و ترمیم‌کنندگی قوی، هم به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی (ترکیب با گیاهان دیگر به شکل ضماد) استفاده می‌شود.
• زردچوبه: این ادویه قدرتمند به عنوان یک ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیک طبیعی شناخته می‌شود. مصرف خوراکی آن به صورت ترکیب با شیر گرم (شیر زردچوبه) توصیه می‌گردد.
• پونه کوهی و آویشن: این گیاهان دارای خواص ضدعفونی‌کننده و ضد باکتری قوی هستند. استفاده از دمنوش آن‌ها یا نشستن در جوشانده‌ی این گیاهان می‌تواند به کاهش عفونت کمک کند.
• درمان فیستول با سیر: به دلیل دارا بودن آلیسین، یک آنتی‌بیوتیک طبیعی بسیار موثر است. مصرف خوراکی سیر به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونت کمک می‌کند.
• ضمادهای گیاهی: ترکیباتی از گیاهانی مانند گل ختمی، تخم گشنیز و بابونه که پس از جوشانده شدن با شیر، به صورت مرهم روی موضع قرار داده می‌شوند تا به باز شدن فیستول و خروج عفونت کمک کنند.

شرکت ژاپنی sunstar در وب سایت خود در مورد درمان گیاهی فیستول مقعدی چنین بیان می کند:

مالیدن مستقیم ژل آلوئه ورا یک درمان سنتی فیستول است و می‌تواند به دلیل خواص ضد التهابی و خنک‌کننده‌اش، درد را تسکین دهد . علاوه بر این، آلوئه ورا باعث بهبود ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. میخک: به لطف خواص ضد التهابی‌اش، به کاهش ناراحتی کمک می‌کند.

درمان خانگی فیستول مقعدی

در کنار درمان‌های پزشکی و سنتی، رعایت برخی نکات و استفاده از راهکارهای درمان خانگی فیستول مقعدی می‌تواند نقش بسزایی در کاهش درد، ناراحتی و جلوگیری از تشدید عفونت داشته باشد. این روش‌ها به سادگی در منزل قابل اجرا بوده و بر بهبود بهداشت فردی، تسکین التهاب و نرم نگه داشتن اجابت مزاج تمرکز دارند تا فشار کمتری به ناحیه مقعد وارد شود. هدف اصلی از درمان‌های خانگی، مدیریت علائم و فراهم آوردن شرایط بهتر برای ترمیم بدن است.

رویکردهای درمان خانگی فیستول مقعدی به ویژه در کاهش درد پس از اجابت مزاج و تسکین خارش و سوزش مقعدی ناشی از ترشحات این بیماری موثر هستند. داشتن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و نوشیدن آب کافی، از یبوست که یکی از عوامل تشدیدکننده درد فیستول است، جلوگیری می‌کند. اگرچه این روش‌ها درمان قطعی محسوب نمی‌شوند، اما به عنوان بخشی از یک برنامه مراقبتی جامع، می‌توانند آسایش بیشتری را برای بیمار فراهم کرده و به اثربخشی درمان‌های اصلی کمک کنند.

مهم‌ترین و موثرترین روش‌های درمان خانگی فیستول مقعدی عبارتند از:

• حمام سیتز (نشستن در آب گرم): نشستن در یک لگن آب گرم به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، چندین بار در روز، به ویژه پس از اجابت مزاج، به شل شدن عضلات اسفنکتر، کاهش درد و تمیز نگه داشتن ناحیه کمک می‌کند. افزودن نمک اپسوم به آب می‌تواند اثر ضدالتهابی آن را افزایش دهد.
• رژیم غذایی سرشار از فیبر: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به نرم شدن مدفوع کمک کرده و از فشار آوردن هنگام دفع جلوگیری می‌کند.
• نوشیدن مایعات فراوان: نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز برای جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش ضروری است.
• استفاده از روغن نارگیل: این روغن دارای خواص ضد میکروبی و ضدالتهابی است. استعمال موضعی مقدار کمی روغن نارگیل بر روی ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به تسکین و مقابله با عفونت‌های سطحی کمک کند.
• روغن درخت چای: این روغن یک ضدعفونی‌کننده طبیعی قوی است. باید آن را با یک روغن حامل (مانند روغن زیتون یا نارگیل) رقیق کرده و با پنبه به آرامی روی پوست اطراف فیستول بمالید.

درمان فیستول ابوعلی سینا

شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا، در کتاب گرانسنگ “قانون در طب”، به تفصیل در باب انواع زخم‌ها و مجاری غیرطبیعی (که فیستول یا “ناسور” نیز در این دسته قرار می‌گیرد) سخن گفته است. از دیدگاه او، ناسور در اثر باقی ماندن مواد عفونی و تباه در یک عضو و عدم تخلیه کامل آن ایجاد می‌شود که به مرور زمان برای خود یک مجرای خروجی پیدا می‌کند. درمان فیستول ابوعلی سینا بر پایه سه اصل استوار بوده است: اول، پاکسازی بدن از خلط غالب و ماده‌ی مسبب بیماری؛ دوم، از بین بردن عفونت و خشکاندن رطوبت از مجرای فیستول؛ و سوم، ترمیم گوشت و بستن مجرا.

او تاکید ویژه‌ای بر شناسایی عمق و پیچیدگی فیستول مقعدی داشت و معتقد بود که تا زمانی که منشا و عمق آن مشخص نشود، درمان‌های سطحی بی‌فایده خواهند بود. به همین دلیل، در کنار تجویز داروهای خوراکی و ضمادهای موضعی، گاهی از ابزارهای خاصی برای کاوش در مسیر فیستول و رساندن دارو به عمق آن استفاده می‌کرد. رویکرد درمان فیستول ابن سینا کاملا نظام‌مند و مبتنی بر شناخت دقیق علت و ماهیت بیماری بود و هدف او نه فقط تسکین علائم، بلکه ریشه‌کن کردن کامل عارضه بود.

روش‌های درمانی که در کتب طب سنتی به نقل از ابوعلی سینا یا بر اساس اصول مکتب او برای درمان ناسور (فیستول) ذکر شده، شامل موارد زیر است:

• پاکسازی بدن (تنقیه): اولین قدم، پاکسازی بدن و به خصوص روده‌ها از اخلاط فاسد از طریق تجویز مسهل‌ها و منضج‌های مناسب با مزاج بیمار است تا ماده بیماری‌زا از بین برود.
• داروهای خشکاننده و زداینده: استفاده از داروهایی با خاصیت خشکانندگی قوی (مجففه) و زدایندگی (جالیه) به صورت فتیله‌های آغشته به دارو که در مجرای فیستول قرار داده می‌شد تا عفونت را به خود جذب کرده و آن را بخشکاند. ترکیباتی چون زنگار (اکسید مس) و مرمکی در این فتیله‌ها به کار می‌رفت.
• ضمادهای گوشت‌آور (ملحم): پس از پاکسازی کامل مجرا از عفونت، از ضمادها و مرهم‌هایی که به رویش مجدد گوشت سالم کمک می‌کردند (مانند ترکیبات حاوی عسل و کندر) برای بستن مسیر فیستول استفاده می‌شد.
• اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی: ابن سینا همواره بر پرهیز از غذاهایی که خلط نامناسب تولید می‌کنند (مانند غذاهای غلیظ و دیرهضم) تاکید داشت و بیمار را به مصرف غذاهای لطیف و سهل‌الهضم توصیه می‌کرد تا بدن قدرت کافی برای ترمیم خود را بیابد.