گشادی مقعد چیست؟ علت، علائم و درمان ها + (خانگی و دارویی)

گشادی مقعد یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد ممکن است با آن مواجه شوند، اما به دلیل ماهیت حساس این موضوع، کمتر درباره آن صحبت می‌ شود. این مشکل می‌ تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند یبوست مزمن، زایمان طبیعی، جراحی‌ های مقعدی و حتی برخی از بیماری‌ های زمینه‌ای باشد. افراد مبتلا معمولا علائمی مانند بی‌اختیاری گاز یا مدفوع، احساس عدم کنترل کامل بر حرکات روده و کاهش اعتمادبه‌نفس را تجربه می‌کنند. این عارضه نه‌تنها بر سلامت جسمی بلکه بر کیفیت زندگی و روابط اجتماعی نیز تأثیر می‌گذارد.

خوشبختانه، امروزه راهکارهای متعددی برای درمان گشادی مقعد وجود دارد که شامل روش‌های خانگی، تمرینات تقویتی و درمان‌های پزشکی پیشرفته می‌شود. در این میان، مراجعه به یک مرکز تخصصی می‌تواند بهترین گزینه باشد. کلینیک تهرانی به‌عنوان یکی از مراکز معتبر در زمینه بیماری‌های نشیمنگاهی، با استفاده از روش‌ های نوین مانند لیزر بواسیر و جراحی‌های کم‌تهاجمی، به بیماران کمک می‌کند تا بدون دردسر و در کوتاه‌ ترین زمان ممکن مشکل خود را برطرف کنند. اگر شما یا اطرافیانتان با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنید، مشورت با متخصصان این کلینیک می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای بهبود وضعیت شما باشد.

گشادی مقعد چیست و چه عواملی باعث آن می‌شود؟

گشادی مقعد به حالتی گفته می‌ شود که عضلات اسفنکتر مقعدی دچار ضعف یا کشیدگی بیش از حد شده و توانایی طبیعی خود را در کنترل دفع از دست می‌دهند. این وضعیت معمولا به دلیل آسیب‌های مکرر به عضلات مقعد یا سیستم عصبی آن ایجاد می‌شود. برخی از شایع‌ترین عوامل مؤثر بر این عارضه شامل یبوست مزمن و زور زدن هنگام دفع، زایمان طبیعی (به‌ویژه زایمان‌های سخت یا چندقلویی)، جراحی‌های مقعدی، بیماری‌های التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسراتیو، و حتی افزایش سن است. همچنین، ضعف در عضلات کف لگن و کاهش انعطاف‌پذیری بافت‌های اطراف مقعد نیز می‌تواند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشد.

از نظر عملکردی، عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی مقعد وظیفه کنترل خروج مدفوع و گاز روده را بر عهده دارند. هنگامی که این عضلات دچار آسیب یا ضعف شوند، ممکن است فرد علائمی مانند ناتوانی در کنترل گاز روده، خروج ناخواسته مدفوع (عدم کنترل مدفوع)، احساس پری در مقعد و کاهش توانایی در تخلیه کامل روده را تجربه کند. شدت این علائم به میزان آسیب‌دیدگی عضلات و علت اصلی آن بستگی دارد. در موارد خفیف، تمرینات تقویت‌ کننده کف لگن مانند تمرینات کگل می‌ توانند به بهبود وضعیت کمک کنند، اما در موارد شدید تر، روش‌ های پزشکی مانند فیزیوتراپی تخصصی، تزریق فیلرهای تقویتی و حتی جراحی برای بازسازی عضلات مقعدی توصیه می‌شود.

علت گشادی مقعد و تأثیر آن بر عملکرد مقعد

گشادی مقعد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که بر عضلات اسفنکتر و بافت‌های اطراف آن تأثیر می‌گذارند. در جدول زیر، مهم‌ترین علل این عارضه و نحوه تأثیر آن‌ها بر عملکرد مقعد بررسی شده‌اند:

شناخت علت گشادی مقعد کمک می‌کند تا بتوان بهترین روش درمانی را انتخاب کرد. بسته به شدت مشکل، درمان‌های متنوعی مانند تمرینات کف لگن، فیزیوتراپی، استفاده از روش‌های دارویی یا جراحی برای بازگرداندن عملکرد طبیعی مقعد توصیه می‌ شود.

علائم گشادی مقعد و تأثیر آن بر زندگی روزمره

گشادی مقعد می‌ تواند باعث بروز مشکلات متعددی در عملکرد طبیعی سیستم دفعی بدن شود. این مشکل معمولاً به‌صورت تدریجی ظاهر شده و شدت آن بسته به میزان ضعف عضلات اسفنکتر مقعدی متفاوت است. افراد مبتلا ممکن است برخی از علائم زیر را تجربه کنند که می‌تواند بر کیفیت زندگی و حتی سلامت روانی آن‌ها تأثیر بگذارد:

• بی‌اختیاری گاز یا مدفوع: ناتوانی در کنترل کامل گاز روده یا نشت ناخواسته مدفوع، به‌ویژه هنگام عطسه، سرفه یا فعالیت‌های فیزیکی.
• احساس پری یا شل بودن مقعد: بسیاری از افراد مبتلا حس می‌کنند که مقعدشان کاملاً بسته نیست یا دچار افتادگی شده است.
• مشکل در تخلیه کامل روده: احساس باقی ماندن مدفوع در رکتوم حتی پس از اجابت مزاج، که می‌تواند منجر به یبوست مزمن شود.
• احساس کاهش قدرت در عضلات کف لگن: ضعف عمومی در ناحیه کف لگن که می‌تواند در کنار گشادی مقعد ظاهر شود.

این علائم علاوه بر ایجاد ناراحتی فیزیکی، می‌توانند بر اعتماد به‌ نفس فرد نیز تأثیر منفی بگذارند. بسیاری از بیماران از ترس بروز نشتی یا بی‌ اختیاری، در فعالیت‌های اجتماعی، کاری یا حتی ورزشی دچار محدودیت می‌ شوند. در صورت مشاهده این علائم، مشورت با یک پزشک متخصص و استفاده از روش‌های درمانی مانند تمرینات تقویتی، فیزیوتراپی تخصصی و در موارد شدیدتر، جراحی‌های ترمیمی می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. CleveLand در این باره می گوید :

It occurs when the piriformis muscle presses on the sciatic nerve. The condition may be caused by injury, swelling, muscle spasms or scar tissue in the piriformis. Most episodes go away in a few days or weeks with rest and simple treatments.

زمانی اتفاق می افتد که عضله پیریفورمیس روی عصب سیاتیک فشار می آورد. این وضعیت ممکن است در اثر آسیب، تورم، اسپاسم عضلانی یا بافت اسکار در پیریفورمیس ایجاد شود. اکثر اپیزودها طی چند روز یا چند هفته با استراحت و درمان های ساده از بین می روند.

عوارض گشادی مقعد

گشادی مقعد در صورت عدم درمان می‌ تواند مشکلات مختلفی را برای فرد ایجاد کند. این عارضه نه‌تنها بر سلامت جسمی بلکه بر کیفیت زندگی و سلامت روانی نیز تأثیر می‌گذارد. در ادامه، برخی از مهم‌ترین عوارض این مشکل را بررسی می‌کنیم:

1. بی‌اختیاری مدفوع و گاز روده – کاهش توانایی در کنترل خروج گاز و مدفوع، که می‌تواند منجر به نشت ناخواسته شود.
2. افزایش خطر عفونت‌ های مقعدی – باز بودن بیش‌ازحد مقعد ممکن است باعث ورود باکتری‌ها و افزایش احتمال عفونت‌های مقعدی و التهاب شود.
3. کاهش اعتمادبه‌نفس و مشکلات روحی – بی‌اختیاری مدفوع و مشکلات مرتبط می‌توانند باعث اضطراب، افسردگی و کاهش روابط اجتماعی فرد شوند.
4. یبوست مزمن و مشکل در تخلیه کامل روده – ضعف عضلات مقعدی می‌تواند منجر به احساس باقی‌ماندن مدفوع در رکتوم و ایجاد یبوست مکرر شود.
5. افزایش احتمال شقاق مقعدی و هموروئید – فشار غیرطبیعی در هنگام اجابت مزاج ممکن است باعث ترک‌ خوردگی پوست مقعد (شقاق) یا بواسیر خارجی شود.
6. کاهش کیفیت روابط زناشویی – این مشکل ممکن است بر روابط زناشویی تأثیر منفی بگذارد و باعث احساس ناراحتی و کاهش رضایت جنسی شود.
7. ضعف عضلات کف لگن و افتادگی اندام‌های داخلی – در موارد شدید، گشادی مقعد ممکن است با ضعف عضلات کف لگن همراه شده و خطر افتادگی مثانه یا رکتوم را افزایش دهد.

با توجه به عوارض جدی گشادی مقعد، مراجعه به پزشک و استفاده از روش‌های درمانی مانند تمرینات تقویت عضلات، فیزیوتراپی تخصصی یا در موارد پیشرفته، جراحی ترمیمی، می‌تواند در بهبود این وضعیت نقش مؤثری داشته باشد.

درمان خانگی و گیاهی گشادی مقعد

گشادی مقعد را می‌توان با استفاده از روش‌های خانگی و گیاهی تا حدی کنترل و بهبود بخشید. این روش‌ها به تقویت عضلات کف لگن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش علائم کمک می‌کنند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین درمان‌های خانگی و گیاهی را بررسی می‌کنیم.

✅ روش‌های خانگی برای درمان گشادی مقعد

🌿 درمان‌های گیاهی برای گشادی مقعد

1. مصرف بارهنگ و اسفرزه – این گیاهان با افزایش فیبر در رژیم غذایی به تنظیم حرکات روده کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کنند.
2. روغن نارگیل – دارای خاصیت ضدالتهابی بوده و به تقویت بافت‌های اطراف مقعد کمک می‌کند. می‌توان آن را به صورت موضعی استفاده کرد.
3. دم‌نوش بابونه و گل ختمی – این گیاهان خاصیت ضدالتهابی داشته و به کاهش التهاب و تقویت بافت‌های مقعدی کمک می‌کنند.
4. ژل آلوئه‌ ورا – استفاده موضعی از ژل آلوئه‌ورا می‌تواند به تسریع ترمیم عضلات و بهبود خاصیت ارتجاعی بافت‌های مقعدی کمک کند.
5. روغن زیتون و روغن کنجد – مصرف خوراکی و ماساژ ناحیه مقعد با این روغن‌ها می‌تواند باعث بهبود انعطاف‌ پذیری و تقویت عضلات شود.

روش‌های خانگی و گیاهی می‌توانند به کاهش علائم گشادی مقعد کمک کنند، اما در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمان‌های پزشکی و تخصصی باشد. ترکیب تمرینات کگل تقویت‌کننده، رژیم غذایی سالم و استفاده از گیاهان دارویی می‌تواند در بهبود این عارضه مؤثر باشد.

بهترین پمادها برای درمان گشادی مقعد

گشادی مقعد یا مقعد گشاد معمولا به دلیل ضعف عضلات اسفنکتر مقعدی، یبوست مزمن، زایمان طبیعی یا جراحی‌های مقعدی ایجاد می‌شود. استفاده از پمادهای درمانی می‌تواند به تقویت بافت‌ها، افزایش خاصیت ارتجاعی و کاهش التهاب ناحیه کمک کند. در ادامه، بهترین پمادهای پیشنهادی برای بهبود این عارضه را بررسی می‌کنیم.

نکات مهم هنگام استفاده از پمادهای درمانی

1. قبل از استفاده از هر پماد، با پزشک مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شرایط شما انتخاب شود.
2. بهداشت ناحیه مقعد را رعایت کنید و قبل از استفاده از پماد، محل را با آب ولرم و صابون ملایم شستشو دهید.
3. مصرف مداوم پمادها بدون درمان ریشه‌ای مشکل توصیه نمی‌شود؛ بهتر است همراه با درمان‌های تکمیلی مانند تمرینات کف لگن، رژیم غذایی پرفیبر و اصلاح سبک زندگی باشد.
4. در صورت بروز حساسیت یا تشدید علائم، مصرف پماد را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید.

استفاده از پمادهای مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت گشادی مقعد کمک کند، اما برای دستیابی به نتیجه بهتر، باید همراه با روش‌های درمانی دیگر مانند تمرینات کگل، تغذیه سالم و در موارد شدید، مشاوره پزشکی باشد.

سوالات متداول درباره گشادی مقعد

1. آیا گشادی مقعد قابل درمان است؟
   بله، این مشکل با روش‌ های خانگی مانند تمرینات کگل، اصلاح رژیم غذایی، استفاده از پمادهای تقویت‌کننده و در موارد شدید، با جراحی قابل درمان است.
2. مقعد گشاد چه علائمی دارد؟
   از جمله علائم این مشکل می‌توان به نشت ناخواسته مدفوع یا گاز، دشواری در کنترل دفع، احساس عدم تخلیه کامل روده و کاهش قدرت عضلات کف لگن اشاره کرد.
3. آیا تمرینات ورزشی می‌ توانند به درمان گشادی مقعد کمک کنند؟
   بله، تمریناتی مانند کگل و بیوفیدبک تراپی می‌توانند باعث تقویت عضلات اسفنکتر مقعدی شده و به بهبود کنترل دفع کمک کنند.