پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی روده از مقعد، یکی از بیماریهای ناحیه نشیمنگاهی است که میتواند برای فرد مبتلا بسیار نگرانکننده باشد. تصور خروج بخشی از روده از بدن، به طور طبیعی باعث استرس و ترس میشود، اما نکته مهم این است که این عارضه قابل مدیریت و درمان است. این وضعیت زمانی رخ میدهد که رکتوم (بخش پایانی روده بزرگ) موقعیت طبیعی خود را در لگن از دست داده و از طریق مقعد به سمت بیرون لغزیده یا به طور کامل خارج میشود.
درک صحیح این بیماری، علائم و دلایل بروز آن، اولین و مهمترین قدم برای پیگیری یک درمان موثر و بازیابی کیفیت زندگی است. این مشکل که با نام بیرون زدگی مقعدی نیز شناخته میشود، در مراحل اولیه ممکن است علائم خفیفی داشته باشد اما با گذشت زمان پیشرفت میکند. خوشبختانه، با پیشرفت علم پزشکی، رویکردهای درمانی موثری برای این بیماری وجود دارد. تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمانی، نیازمند مراجعه به یک مرکز تخصصی و با تجربه در زمینه بیماریهای مقعدی است.
کلینیک تهرانی به عنوان یکی از مراکز پیشرو در زمینه درمان بیماریهای نشیمنگاهی، با بهرهگیری از دانش روز و پزشکان متخصص، به طور ویژه بر روی تشخیص و درمان پرولاپس رکتوم با لیزر و درمان هموروئید تمرکز دارد. هدف ما در این مرکز، ارائه اطلاعات دقیق و علمی به بیماران و همراهی آنها در تمام مراحل درمان برای رسیدن به بهبودی کامل است.
فهرست عناوین
- پرولاپس رکتوم چیست؟
- بیرون زدگی مقعدی بدون خونریزی
- علت بیرون زدگی مقعد
- عکس بیرون زدگی رکتوم
- تفاوت پرولاپس رکتوم با بواسیر چیست؟
- چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری بیرون زدگی مقعد هستند؟
- درمان بیرون زدگی مقعد
- درمان خانگی بیرون زدگی مقعد
- درمان گیاهی و سنتی بیرون زدگی مقعد
- درمان بیرون زدگی مقعد با دارو
- درمان پرولاپس رکتوم با لیزر
- پیشگیری از پرولاپس رکتوم
پرولاپس رکتوم چیست؟
پرولاپس رکتوم (Rectal Prolapse) یک وضعیت پزشکی است که در آن، دیوارههای رکتوم یا کل ساختار آن از طریق کانال مقعد به سمت بیرون بدن جابجا میشود. رکتوم، آخرین بخش از روده بزرگ است که وظیفه نگهداری مدفوع قبل از دفع را بر عهده دارد. این بخش از روده توسط عضلات و رباطهای لگن در جای خود ثابت نگه داشته میشود. هنگامی که این ساختارهای حمایتی ضعیف یا کشیده شوند، رکتوم دیگر نمیتواند در موقعیت اصلی خود باقی بماند و به سمت پایین میلغزد. این لغزش میتواند جزئی (مخاطی) باشد، که در آن فقط لایه داخلی رکتوم بیرون میزند، یا کامل باشد، که در آن کل دیواره رکتوم از مقعد خارج میشود.
برای اینکه بدانیم پرولاپس رکتوم چیست و آن را با سایر بیماریهای مشابه اشتباه نگیریم، باید به تفاوت آن با هموروئید (بواسیر) توجه کنیم. بسیاری از افراد ممکن است بیرونزدگی ناشی از هموروئیدهای بزرگ را با پرولاپس رکتوم اشتباه بگیرند. در حالی که هموروئیدها بالشتکهای عروقی متورم شده در کانال مقعد هستند، پرولاپس شامل بیرونزدگی خود بافت روده است. تشخیص افتراقی این دو عارضه توسط پزشک متخصص برای انتخاب روش درمانی صحیح، حیاتی است. بنابراین، پاسخ دقیق به سوال بیرون زدگی مقعد چیست، به درک این تمایز بستگی دارد.
بیرون زدگی مقعدی بدون خونریزی
یکی از پرسشهای رایج بیماران این است که آیا بیرون زدگی مقعدی بدون خونریزی امکانپذیر است؟ پاسخ مثبت است. اگرچه خونریزی یکی از علائم شایع پرولاپس رکتوم است، بهویژه اگر بافت بیرونزده برای مدت طولانی در معرض هوا و اصطکاک قرار گیرد و دچار زخم یا التهاب شود، اما در بسیاری از موارد، بهخصوص در مراحل اولیه، ممکن است هیچ خونریزی واضحی وجود نداشته باشد. در این مراحل، بیمار ممکن است صرفا احساس وجود یک توده یا برجستگی در ناحیه مقعد را تجربه کند که پس از اجابت مزاج ظاهر شده و سپس خودبهخود به داخل بازمیگردد یا با دست به داخل هدایت میشود.
وجود بیرون زدگی مقعدی بدون خونریزی نباید باعث نادیده گرفتن این عارضه شود. علائم دیگری مانند ترشحات مخاطی (بلغمی) از مقعد، بیاختیاری مدفوع یا گاز، احساس عدم تخلیه کامل پس از دستشویی، و درد یا ناراحتی در ناحیه لگن میتوانند همراه این وضعیت باشند. در واقع، عدم وجود خونریزی ممکن است نشاندهنده این باشد که بافت روده هنوز دچار آسیب جدی نشده است و این بهترین زمان برای مراجعه به پزشک و اقدام برای درمان است تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض شدیدتر مانند زخم، عفونت یا گیر افتادن بافت (Incarceration) جلوگیری شود.
علت بیرون زدگی مقعد
علت بیرون زدگی مقعد معمولا یک عامل واحد و مشخص نیست، بلکه نتیجه مجموعهای از عوامل است که به مرور زمان منجر به ضعیف شدن عضلات کف لگن و رباطهایی میشوند که رکتوم را در جای خود نگه میدارند. این ضعف ساختاری اجازه میدهد که رکتوم تحت فشارهای داخلی شکم به سمت پایین و بیرون حرکت کند. شایعترین عاملی که به این فرآیند دامن میزند، فشار مداوم و طولانیمدت بر ناحیه لگن و مقعد است. این فشار میتواند ناشی از شرایط مختلفی باشد که فرد در طول زندگی خود تجربه میکند.
شناخت علت پرولاپس رکتوم به پزشک کمک میکند تا علاوه بر درمان خود عارضه، به مدیریت عوامل زمینهای نیز بپردازد تا از عود مجدد آن جلوگیری کند. به عنوان مثال، اگر یبوست مزمن عامل اصلی باشد، درمان صرفا به جراحی محدود نمیشود و باید شامل اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی نیز باشد. درک این عوامل برای بیماران نیز اهمیت دارد تا با آگاهی بیشتری در فرآیند پیشگیری و درمان افتادگی روده با لیزر مشارکت کنند.
در ادامه به مهمترین دلایل بیرون زدگی مقعد اشاره میکنیم:
- یبوست مزمن و زور زدن شدید هنگام دفع: این مورد شایعترین عامل است که فشار زیادی به عضلات کف لگن وارد میکند.
- آسیب ناشی از بارداری و زایمان طبیعی: فشار جنین و فرآیند زایمان میتواند به عضلات و اعصاب حمایتکننده لگن آسیب برساند.
- افزایش سن: با بالا رفتن سن، قدرت عضلات اسفنکتر مقعد و عضلات کف لگن به طور طبیعی کاهش مییابد.
- جراحیهای قبلی در ناحیه لگن: جراحیهایی مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم) میتوانند ساختارهای حمایتی لگن را تضعیف کنند.
- شرایط عصبی و آسیبهای نخاعی: بیماریهایی مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا آسیب به نخاع میتواند عملکرد اعصابی را که عضلات رکتوم و مقعد را کنترل میکنند، مختل کند.
- اسهال مزمن: اگرچه کمتر شایع است، اما اسهال مداوم نیز میتواند به ساختار لگن فشار وارد کند.
- سرفههای مزمن: بیماریهایی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) که با سرفههای شدید و طولانیمدت همراه هستند، فشار داخل شکم را افزایش میدهند.
- بلند کردن مکرر اجسام سنگین: این کار نیز فشار زیادی بر کف لگن وارد میکند.
- بیماری سیستیک فیبروزیس: این بیماری ژنتیکی بهویژه در کودکان میتواند یکی از دلایل بروز پرولاپس باشد.
عکس بیرون زدگی رکتوم
مشاهده عکس بیرون زدگی رکتوم میتواند به درک بهتر این عارضه کمک کند، اما لازم است به این نکته توجه شود که این تصاویر صرفا برای افزایش آگاهی و جنبه آموزشی دارند. دیدن شکل واقعی این بیماری ممکن است برای برخی افراد نگرانکننده باشد، اما هدف از ارائه این تصاویر، کمک به تشخیص بصری اولیه و درک تفاوت آن با سایر مشکلات ناحیه مقعدی مانند هموروئید است. در این تصاویر معمولا یک توده گوشتی قرمز یا صورتیرنگ دیده میشود که از مقعد بیرون زده است و دارای چینهای دایرهای شکل است که مربوط به بافت مخاطی روده است.
این تصاویر به وضوح نشان میدهند که پرولاپس رکتوم، فراتر از یک تورم ساده است و شامل خروج واقعی بخشی از ساختار روده میشود. درک این موضوع اهمیت مراجعه فوری به پزشک هموروئید را دوچندان میکند. دیدن یک عکس بیرون زدگی رکتوم معتبر (که معمولا به صورت شماتیک یا در محیط پزشکی گرفته شده) به بیمار کمک میکند تا با دیدی واقعبینانه و بدون ترس بیمورد، برای پیگیری مسیر درمانی خود اقدام کند. هدف، آگاهیبخشی است نه ایجاد وحشت، زیرا این بیماری کاملا قابل درمان است.
تفاوت پرولاپس رکتوم با بواسیر چیست؟
یکی از مهمترین چالشها در تشخیص بیماریهای نشیمنگاهی، تمایز بین پرولاپس رکتوم و بواسیر (هموروئید) است، زیرا علائم هر دو میتوانند بسیار شبیه به هم باشند. بسیاری از بیماران با مشاهده یک توده بیرونزده از مقعد، به اشتباه تصور میکنند که دچار بواسیر شدهاند. در حالی که بواسیر ناشی از تورم و التهاب رگهای خونی در کانال مقعد است، پرولاپس رکتوم شامل لغزش و خروج خود بافت دیواره روده (رکتوم) به بیرون از مقعد است. این تفاوت ساختاری، اساس تمایز این دو بیماری از یکدیگر است.
برای اینکه بدانیم تفاوت پرولاپس رکتوم با بواسیر چیست، باید به جزئیات ظاهری و علائم همراه آن توجه کنیم. پزشک متخصص با معاینه فیزیکی به راحتی میتواند این دو را از هم تشخیص دهد. در پرولاپس، توده بیرونزده دارای چینهای مخاطی دایرهای شکل است، در حالی که بواسیر ترومبوزه یا پرولابه (خارج شده) دارای شکافها و خطوط شعاعی هستند. تشخیص صحیح این تفاوت برای انتخاب روش درمانی مناسب، حیاتی است، زیرا درمان این دو عارضه کاملا متفاوت است.
- منشأ و بافت درگیر:
- پرولاپس رکتوم: خروج دیواره رکتوم (بافت روده).
- بواسیر: تورم و بیرونزدگی بالشتکهای عروقی مقعد.
- ظاهر توده بیرونزده:
- پرولاپس رکتوم: دارای چینهای متحدالمرکز (دایرهای) بر روی سطح خود است.
- بواسیر: دارای خطوط و شکافهای شعاعی (از مرکز به سمت خارج) است.
- خونریزی:
- پرولاپس رکتوم: خونریزی معمولا کمتر و به صورت لکههای روشن روی دستمال است (مگر اینکه زخم شود).
- بواسیر: خونریزی معمولا شایعتر و به رنگ قرمز روشن است که ممکن است روی کاسه توالت نیز چکه کند.
- ارتباط با اسفنکتر مقعد:
- پرولاپس رکتوم: اغلب با ضعف عضلات اسفنکتر و بیاختیاری مدفوع همراه است.
- بواسیر: معمولا تاثیر مستقیمی بر قدرت اسفنکتر ندارد، مگر در موارد بسیار شدید.
چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری بیرون زدگی مقعد هستند؟
بیماری بیرون زدگی مقعد یا میتواند هر فردی را در هر سنی درگیر کند، اما شیوع آن در گروههای خاصی بسیار بیشتر است. مهمترین عامل خطر، جنسیت و سن است؛ به طوری که این بیماری در زنان شش برابر شایعتر از مردان است. اوج شیوع این بیماری در زنان، معمولا پس از ۶۰ سالگی رخ میدهد. این موضوع به دلیل فشارهای ناشی از بارداری، زایمان و همچنین تغییرات هورمونی و ضعف عضلات کف لگن با افزایش سن است.
دانستن اینکه چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری بیرون زدگی مقعد هستند، به افزایش آگاهی و تمرکز بر اقدامات پیشگیرانه کمک میکند. افرادی که دارای عوامل خطر متعددی هستند، باید توجه بیشتری به سلامت دستگاه گوارش و عضلات کف لگن خود داشته باشند. به عنوان مثال، یک زن مسن که سابقه زایمانهای متعدد و یبوست مزمن دارد، در بالاترین گروه خطر قرار میگیرد و باید با راهکارهایی مانند تمرینات کگل و رژیم غذایی پرفیبر، از بروز این عارضه پیشگیری کند.
- زنان بالای ۵۰ سال: به خصوص زنانی که سابقه زایمان طبیعی متعدد داشتهاند.
- افراد مبتلا به یبوست مزمن: کسانی که برای دفع مدفوع به طور مداوم زور میزنند.
- افراد مسن (هم زن و هم مرد): به دلیل ضعف طبیعی عضلات کف لگن و اسفنکتر مقعد با افزایش سن.
- بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس: این بیماری ژنتیکی یک عامل خطر مهم در کودکان و نوجوانان است.
- افرادی که جراحی لگن داشتهاند: جراحیهایی مانند هیسترکتومی میتواند به ساختارهای حمایتی لگن آسیب بزند.
- افراد با آسیبهای نخاعی یا بیماریهای عصبی: شرایطی که کنترل عضلات مقعد را مختل میکنند مانند داشتن استرس و اضطراب بیش از حد.
- افرادی که به طور مکرر اجسام سنگین بلند میکنند: به دلیل افزایش فشار مزمن داخل شکم.
افراد پر استرس
درمان بیرون زدگی مقعد
درمان بیرون زدگی مقعد به شدت بیماری، سن بیمار و وضعیت سلامت عمومی او بستگی دارد. در موارد خفیف و مراحل اولیه، بهویژه در کودکان، ممکن است رویکردهای غیرجراحی و مدیریتی موثر باشند. هدف اصلی در این مرحله، کاهش فشار بر ناحیه رکتوم و لگن است. این کار معمولا از طریق اصلاح سبک زندگی و درمان شرایط زمینهای مانند یبوست مزمن انجام میشود. با این حال، باید توجه داشت که در بزرگسالان، پرولاپس رکتوم یک مشکل آناتومیک است و معمولا برای اصلاح دائمی آن نیاز به مداخله جراحی وجود دارد.
انتخاب بهترین روش درمان پرولاپس رکتوم باید توسط پزشک متخصص و پس از ارزیابی کامل شرایط بیمار صورت گیرد. درمانهای خانگی و سنتی ممکن است به تسکین علائم کمک کنند، اما نمیتوانند مشکل اصلی یعنی ضعف ساختارهای نگهدارنده رکتوم را برطرف نمایند. به همین دلیل، جراحی به عنوان قطعیترین راه حل در نظر گرفته میشود که میتواند از طریق شکم (رکتوپکسی شکمی) یا از طریق مقعد انجام شود و هدف آن تثبیت رکتوم در جای اصلی خود است.
- درمان خانگی
- درمان گیاهی و سنتی
- درمان با دارو
- لیزر پرولاپس رکتوم
شرکت Fotona در مورد مزایای درمان پرولاپس رکتوم با لیزر چنین بیان می کند:
ما یک مورد از اثرات مثبت لیزر را بر علائم شدید پرولاپس رکتوم، از جمله بیاختیاری مدفوع، احساس برآمدگی مقعد و اجابت مزاج مکرر نشان میدهیم. با توجه به سهولت انجام این روش به صورت سرپایی و عوارض جانبی گذرا و قابل تحمل احساس سوزش، این درمان برای بیمار و پزشک ایمن و راحت است. مکانیسم عمل میتواند از طریق برهمکنش لیزر فتوترمال با بافت باشد که باعث تشکیل رگهای جدید، فعال شدن فیبروبلاستها و در نهایت منجر به نئوکلاژنز میشود
درمان خانگی بیرون زدگی مقعد
درمان خانگی بیرون زدگی مقعد به عنوان یک راهکار قطعی برای این عارضه محسوب نمیشود، اما نقش بسیار مهمی در مدیریت علائم، جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش ناراحتیهای روزمره دارد. از آنجایی که پرولاپس رکتوم یک مشکل ساختاری و آناتومیک است، روشهای خانگی نمیتوانند بافت روده را به جای اصلی خود بازگردانند یا عضلات ضعیف شده را به طور کامل ترمیم کنند. با این حال، این روشها به ویژه در مراحل اولیه بیماری و یا به عنوان مراقبتهای مکمل قبل و بعد از درمان پزشکی، بسیار ارزشمند هستند. هدف اصلی این راهکارها، کاهش فشار از روی کف لگن و جلوگیری از عواملی است که باعث تشدید بیرونزدگی میشوند.
مهمترین بخش درمان خانگی پرولاپس رکتوم، تمرکز بر روی رفع یبوست و تسهیل فرآیند دفع است. زور زدن مداوم هنگام اجابت مزاج، اصلیترین دشمن این بیماران است. با اصلاح رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و تغییر عادات نادرست در توالت، میتوان فشار وارده بر رکتوم را به حداقل رساند. این اقدامات نه تنها به کنترل علائم کمک میکنند، بلکه کیفیت زندگی فرد را نیز به شکل قابل توجهی بهبود میبخشند و از بروز عوارض جدیتر جلوگیری مینمایند.
- افزایش مصرف فیبر: مصرف روزانه ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر از طریق میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک میکند.
- نوشیدن آب فراوان: نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز برای عملکرد صحیح فیبر و جلوگیری از خشکی مدفوع ضروری است.
- انجام تمرینات کگل (Kegel): این تمرینات با انقباض و رها کردن عضلات کف لگن، به تقویت آنها و بهبود حمایت از رکتوم کمک میکنند.
- اجتناب از زور زدن: در هنگام اجابت مزاج به هیچ وجه زور نزنید. اگر احساس دفع ندارید، از توالت خارج شده و زمان دیگری را امتحان کنید.
- استفاده از زیرپایی در توالت: قرار دادن یک چهارپایه زیر پاها هنگام نشستن روی توالت فرنگی، زاویه رکتوم را در حالت بهتری قرار داده و به تخلیه آسانتر کمک میکند.
- جا انداختن دستی توده: در صورتی که پرولاپس به داخل برنمیگردد، میتوان به آرامی و با استفاده از یک دستمال مرطوب، توده را به داخل مقعد هدایت کرد.
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین: این کار فشار داخل شکم را به شدت افزایش میدهد و وضعیت را بدتر میکند.
درمان گیاهی و سنتی بیرون زدگی مقعد
در طب سنتی، درمان گیاهی و سنتی بیرون زدگی مقعد بیشتر بر روی تقویت بدن، بهبود عملکرد گوارش و کاهش علائم متمرکز است تا درمان مستقیم خود عارضه. از دیدگاه طب سنتی، این مشکل اغلب به دلیل ضعف عمومی بدن، غلبه سردی و رطوبت در ناحیه لگن و مشکلات گوارشی مزمن مانند یبوست ایجاد میشود. به همین دلیل، راهکارهای پیشنهادی معمولا شامل اصلاح مزاج، استفاده از گیاهان دارویی با طبع گرم و خشک برای تقویت عضلات و بهرهگیری از گیاهان ملین برای رفع یبوست است.
باید تاکید کرد که این روشها نمیتوانند جایگزین درمانهای پزشکی مدرن، به ویژه جراحی، در موارد پرولاپس کامل شوند. با این حال، استفاده از درمان گیاهی پرولاپس رکتوم به عنوان یک رویکرد مکمل و تحت نظر متخصص طب سنتی، میتواند به کاهش درد، التهاب و مدیریت یبوست که عامل اصلی تشدیدکننده بیماری است، کمک شایانی کند. این روشها میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیمار و آمادهسازی او برای درمانهای اصلی کمک کنند.
- استفاده از گیاهان ملین: مصرف گیاهانی مانند پسیلیوم (اسفرزه)، بارهنگ، تخم شربتی و خاکشیر به همراه آب فراوان به نرم شدن مدفوع کمک میکند.
- استفاده از روغنهای گیاهی: ماساژ دادن ناحیه شکم با روغنهایی مانند روغن زیتون یا روغن کرچک میتواند به بهبود حرکات روده کمک کند.
- دمنوشهای تقویتی و ضد نفخ: مصرف دمنوشهایی مانند بابونه، نعناع و زنجبیل به آرام کردن دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک میکند.
- استفاده از ضمادهای گیاهی: در طب سنتی گاهی از ضماد گیاهانی مانند مازو یا پوست انار که خاصیت قابض دارند، برای تقویت موضعی استفاده میشود که باید با احتیاط و تحت نظر متخصص باشد.
- آبزن (حمام سیتز): نشستن در تشت آب گرم (گاهی به همراه عصاره گیاهانی مانند بابونه) به کاهش درد، اسپاسم و التهاب در ناحیه مقعد کمک میکند.
درمان بیرون زدگی مقعد با دارو
درمان بیرون زدگی مقعد با دارو به معنای واقعی کلمه برای از بین بردن پرولاپس وجود ندارد. هیچ قرص، کپسول یا پمادی ساخته نشده است که بتواند رکتوم خارج شده را به جای خود بازگردانده و عضلات و رباطهای ضعیف شده لگن را ترمیم کند. پرولاپس رکتوم یک نقص فیزیکی و آناتومیک است که درمان قطعی آن در بزرگسالان معمولا نیازمند جراحی است. با این حال، داروها نقش بسیار مهمی در مدیریت شرایط زمینهای و کنترل علائم ایفا میکنند.
نقش اصلی درمان پرولاپس رکتوم با دارو، مدیریت و درمان یبوست مزمن است. از آنجایی که زور زدن عامل اصلی ایجاد و تشدید پرولاپس است، پزشکان برای جلوگیری از این فشار، داروهای خاصی را تجویز میکنند. این داروها با نرم کردن مدفوع یا تحریک حرکات روده، فرآیند دفع را آسانتر کرده و نیاز به زور زدن را از بین میبرند. استفاده از این داروها باید حتما تحت نظر پزشک باشد، زیرا مصرف خودسرانه و طولانیمدت برخی از ملینها میتواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
- نرمکنندههای مدفوع (Stool Softeners):
- دوکوزات سدیم (Docusate Sodium): این دارو با افزایش جذب آب در مدفوع، آن را نرمتر میکند.
- ملینهای اسموتیک (Osmotic Laxatives):
- پلیاتیلن گلیکول (Polyethylene Glycol – PEG): با کشیدن آب به داخل روده، حجم مدفوع را افزایش داده و آن را نرم میکند.
- لاکچری (Lactulose): شربتی که به طور مشابه عمل کرده و به رفع یبوست کمک میکند.
- ملینهای حجمدهنده (Bulk-Forming Laxatives):
- پسیلیوم (Psyllium) و متیل سلولز (Methylcellulose): این مکملهای فیبری با جذب آب، حجم مدفوع را افزایش داده و دفع آن را راحتتر میکنند. این دسته معمولا اولین خط درمان دارویی هستند.
- پمادهای بیحسکننده و محافظ:
- در صورت وجود درد یا سوزش، پمادهایی مانند لیدوکائین یا کرمهای حاوی زینک اکساید ممکن است برای تسکین موقت علائم تجویز شوند.
درمان پرولاپس رکتوم با لیزر
یکی از پرسشهای متداول بیماران این است که آیا درمان پرولاپس رکتوم با لیزر امکانپذیر است؟ پاسخ کوتاه و دقیق به این سؤال این است که لیزر، روش درمانی استاندارد یا مناسبی برای پرولاپس رکتوم کامل (Full-thickness rectal prolapse) نیست. پرولاپس رکتوم یک مشکل پیچیده ناشی از ضعف عضلات و بافتهای همبند عمقی لگن است که باعث لغزش روده به بیرون میشود. درمان این عارضه نیازمند یک مداخله جراحی ساختاری است که طی آن رکتوم در جای اصلی خود در داخل لگن ثابت (Pexy) میشود. لیزر توانایی انجام چنین ترمیم عمیقی را ندارد.
با این حال، ممکن است در برخی موارد بسیار خاص و نادر از پرولاپس مخاطی (Mucosal Prolapse) که فقط لایه داخلی روده به میزان کمی بیرون میزند و شباهت زیادی به هموروئید دارد، از لیزر استفاده شود. اما این شرایط با پرولاپس رکتوم واقعی متفاوت است. به طور کلی، کاربرد اصلی لیزر در حوزه بیماریهای نشیمنگاهی، برای درمان هموروئید (بواسیر) و شقاق است. بنابراین، نباید درمان بیرون زدگی روده با لیزر را به عنوان یک گزینه درمانی رایج یا موثر برای این بیماری در نظر گرفت و انتخاب اصلی همچنان روشهای جراحی متداول است.
لیزر پرولاپس رکتوم مزایایی دارد که عبارتند از:
- درد کمتر پس از عمل: به دلیل برش دقیقتر و آسیب کمتر به بافتهای اطراف.
- خونریزی کمتر: لیزر همزمان با برش، عروق خونی کوچک را میبندد و خونریزی حین و پس از عمل را به حداقل میرساند.
- دقت بالا در جراحی: جراح کنترل بیشتری بر روی عمق و میزان برش دارد.
- کاهش ریسک عفونت: انرژی بالای لیزر میتواند باکتریها را در محل برش از بین ببرد.
- بهبود سریعتر: معمولا بیماران پس از لیزر پرولاپس رکتوم (در موارد مناسب)، دوره نقاهت کوتاهتری را تجربه میکنند.
پیشگیری از پرولاپس رکتوم
پیشگیری از پرولاپس رکتوم تا حد زیادی به مدیریت عوامل خطر و اصلاح سبک زندگی بستگی دارد. اگرچه برخی از دلایل بروز این عارضه مانند افزایش سن، ژنتیک یا آسیبهای ناشی از زایمان اجتنابناپذیر هستند، اما با رعایت برخی نکات کلیدی میتوان احتمال وقوع یا پیشرفت آن را به میزان قابل توجهی کاهش داد. هسته اصلی پیشگیری، جلوگیری از وارد آمدن فشار مزمن و بیش از حد به عضلات کف لگن است. این عضلات مانند یک گهواره، اندامهای لگنی از جمله رکتوم را در جای خود نگه میدارند و هر عاملی که آنها را تضعیف کند، ریسک پرولاپس را بالا میبرد.
مهمترین استراتژی برای پیشگیری از بیرون زدگی مقعدی، حفظ عملکرد طبیعی دستگاه گوارش و اجتناب از یبوست است. یک رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر، مصرف مایعات کافی و داشتن فعالیت بدنی منظم، سه رکن اساسی برای داشتن اجابت مزاج راحت و بدون نیاز به زور زدن هستند. علاوه بر این، یادگیری تکنیکهای صحیح برای فعالیتهای روزمره مانند بلند کردن اجسام و تقویت هدفمند عضلات کف لگن میتواند یک سپر دفاعی قوی در برابر این بیماری ایجاد کند.
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن و چاقی فشار داخل شکم و لگن را افزایش میدهد.
- رژیم غذایی غنی از فیبر: مصرف روزانه میوه، سبزیجات و غلات کامل برای جلوگیری از یبوست ضروری است.
- نوشیدن آب کافی: هیدراته نگه داشتن بدن به نرمی مدفوع کمک شایانی میکند.
- پرهیز از زور زدن: هنگام اجابت مزاج از زور زدن و نشستن طولانیمدت در توالت خودداری کنید.
- انجام منظم تمرینات کگل: این تمرینات بهترین راه برای تقویت مستقیم عضلات کف لگن هستند.
- روش صحیح بلند کردن اجسام: هنگام بلند کردن وسایل سنگین، از پاهای خود نیرو بگیرید نه از کمر و پشتتان و از حبس کردن نفس خودداری کنید.
- درمان سریع سرفههای مزمن: اگر دچار سرفه مداوم هستید، برای درمان آن اقدام کنید تا فشار مکرر به لگن وارد نشود.
نتیجه گیری
در جمعبندی نهایی، پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی روده از مقعد یک عارضه جدی اما قابل درمان است که در اثر ضعف ساختارهای حمایتی لگن رخ میدهد. شناخت علائم اولیه مانند احساس توده در مقعد، بیاختیاری یا ترشحات غیرعادی و تمایز آن با بیماری شایعتری مانند بواسیر، گام نخست برای جلوگیری از پیشرفت بیماری است. اگرچه راهکارهای خانگی و پیشگیرانه نقش مهمی در مدیریت علائم و کاهش فشار دارند، اما درمان بیرون زدگی روده، به ویژه در موارد پیشرفته، نیازمند مداخله تخصصی پزشکی و اغلب جراحی است. نادیده گرفتن این عارضه میتواند به عواقب دردناکی مانند زخم شدن روده، خونریزی و گیر افتادن بافت منجر شود.
مراجعه به یک مرکز تخصصی و معتبر، کلید دستیابی به بهترین نتیجه درمانی است. کلینیک تهرانی به عنوان مرکز تخصصی درمان بیماریهای نشیمنگاهی، با بهرهگیری از پزشکان مجرب و بهروزترین تجهیزات، آماده ارائه خدمات تشخیصی و درمانی برای انواع این بیماریها از جمله درمان افتادگی روده با لیزر و لیزر هموروئید است. اگر با علائم نگرانکننده بیرون زدگی مقعدی مواجه هستید، به تعویق انداختن درمان را کنار بگذارید و با اطمینان خاطر برای بازیابی کامل سلامت خود قدم بردارید.
سوالات متداول
بیرون زدگی مقعد چیست؟
بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم، وضعیتی است که در آن بخش انتهایی روده بزرگ (رکتوم) از جای طبیعی خود در لگن خارج شده و از طریق مقعد به سمت بیرون بدن میلغزد. این حالت میتواند جزئی (فقط لایه مخاطی) یا کامل (کل دیواره روده) باشد.
علت بروز پرولاپس رکتوم چیست؟
علت اصلی، ضعف عضلات و رباطهای کف لگن است که در اثر عواملی مانند یبوست مزمن و زور زدن، بارداری و زایمانهای متعدد، افزایش سن، جراحیهای لگنی و برخی بیماریهای عصبی ایجاد میشود.
درمان پرولاپس رکتوم چیست؟
درمان به شدت بیماری بستگی دارد. در موارد خفیف، مدیریت یبوست و تمرینات کگل کمککننده است. اما در بزرگسالان و موارد پیشرفته، درمان قطعی معمولا جراحی برای تثبیت رکتوم در محل اصلی خود است. داروها فقط برای مدیریت علل زمینهای مانند یبوست کاربرد دارند.
چگونه میتوان از بیرون زدگی روده پیشگیری کرد؟
با اتخاذ یک سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی پرفیبر، مصرف آب کافی، اجتناب از زور زدن هنگام دفع، انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن، حفظ وزن مناسب و رعایت اصول صحیح در بلند کردن اجسام سنگین، میتوان خطر ابتلا را به شدت کاهش داد.
سلام خسته نباشید
بنده از مدت ۲۷ سال میشه دچار بیماری پرولاپس هستم که درین مدت با آن مشکل خاص نداشتم و یک بار در کشور هندوستان با یک متخصص درین مورد صحبت کردم تقریبا هشت سال قبل ایشان برام گفت هرگاه پرولاپس برات مشکل ایجاد کرد آن زمان اما کنید و سن ام که الان ۳۳ سال دارم و از مدت تقریبا یکماه میشود دچار هموروهید خارجی درجه یک خفیف شدم میخواهم الان عمل با لایزر نمایم و خودم تبعه افغانستانی هستم میشه هزینه هردو عمل را برایم بگوید اگر هماهنگی بشه که ایران بیایم من توی ایران کارشناسی ارشدم را بدست آوردم منتظر جواب و مشوره شما
سلام درمان به صورت قطعی و بدونه بازگشت خواهد بود. هزینه ها بستگی به معاینه پزشک،نوع و شدت بیماری شما دارد.برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های داحل سایت تماس بگیرید.
سلام ایا پرولاپس با هر شدت قابل لیزر کردن میباشد
گاهی اوقات بیماران، با تشخیص خود، به هر بیرون زدگی و ورمی پرولاس میگوند که این درست نیست.
برای تشخیص قطعی که آیا پرولاپس دارید یا عارضه دیگری، باید حتما توسط پزشک متخصص معاینه شوید.
پزشک پس از معاینه وضعیت و نوع درمان مورد نیاز را به شما اعلام خواهد کرد.
اما به طور کلی پرولاپس با لیزر قابل درمان است اما به نوع آن بستگی دارد.
در برخی موارد روی پرولاپس در موارد خیلی شدید هم جراحی لیزر صورت گرفته است اما پس از تشخیص پزشک متخصص.
سلام. من سه ماه پیش جراحی رکتوم انجام دادم و ۲۰ سانت از انتهای روده بزرگم رو برداشتند و کیسه استومی گذاشتند و آخر بهمن عمل دوم را باید انجام بدم ولی بیرون زدگی دوده دارم و دکتر قبل ازعمل برای من لیزر فیدبک نوشته که دو جلسه انجام دادم. اولا آیا این پرولاپس من درست میشه بعدازعمل دوم و لیزر کمکی میکنه؟ دوما: بعد از لیزر انتهای بیرون زدگی روده احساس سوزش دارم . عادی است یا نه؟
سلام
به پزشک متخصص مراجعه بفرمائید تا با معاینه و شرایط بیماری بهترین روش درمانی را در اختیار شما قرار دهند.
سلام و وقت بخیر من مادرم ۷ سال پیش بیرون زدگی و بی اختیاری خیلی کمی داشت جراحی انجام داد ولی بیرون زدگی و بی اختیاریش بعد مدتی خیلی شدید تر شد سه برابر قبل.من دارم تحقیق میکنم که چه کاری براش انجام بدم
بهترین روش درمان پرولاپس رکتوم با کمک لیزر هستش
من فکر نمیکردم درمان پرولاپس رکتوم اینقدر بدون درد باشه که در کلینیک تهرانی عمل کردم و هیچ دردی حس نکردم
الان 2 ماه گذشته و بازگشتی درکار نبوده
بیرون زدگی شدید پرولاپس رکتوم آیا با لیزر امکان پذیر شده یا فقط تبلیغات هست که با لیزر انجام میشه؟
سلام و درود
درمان پرولاپس رکتوم با لیزر در کلینیک تهرانی به مدت 5 سال هست که انجام میشه و بیش از 1000 جراحی موفق در کارنامه مان وجود دارد
سلام وقت بخیر
مادر من ۷۷ ساله هست بیش از ده سال که مشکل افتادگی روده داره از قسمت مقعد اندازه دو بند انگشت بیرون زدگی دارن موقع دفع مد فوع مشکل دارد که این چندسال قرص کارکن میخوره ایا درمان قطعی برای این بیماری هست؟؟
ممنون از پاسخگوییتون
سلام و درود
در بیش از 80% مواقع لیزر مشکل افتادگی روده رو برطرف می کند.