کیست مویی چیست؟ انواع، علت، پیشگیری و درمان سینوس پیلونیدال

کیست مویی چیست و چه علائمی دارد؟ این سوالی است که شاید بیشتر مردها در هنگام احساس درد در ناحیه ی کمر خود می‌پرسند و به دنبال پیدا کردن جواب مناسبی برای آن هستند. آشنایی با این بیماری باعث می‌شود تا درمان به موقع آن توسط افراد صورت گرفته و کمترین خطری آن‌ها را تهدید نکند. کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یکی از بیماری‌های رایج ناحیه نشیمنگاهی است که معمولا در پایین‌ ترین بخش ستون فقرات و در خط وسط کمر ایجاد می‌شود. این عارضه بیشتر در میان افراد جوان، به‌ویژه مردان با موهای ضخیم و نشستن‌های طولانی مدت شایع است.

در صورتی که نیاز به درمان کیست مویی، بواسیر یا حتی زگیل تناسلی داشتید، مراجعه به مراکز تخصصی و باتجربه می‌تواند روند درمان را تسهیل کرده و از عود بیماری جلوگیری کند. کلینیک تهرانی یکی از مراکز معتبر در حوزه درمان بیماری‌های نشیمنگاهی است که با بهره‌گیری از پزشکان متخصص و تجهیزات پیشرفته، خدماتی نظیر لیزر سینوس پیلونیدال، درمان بواسیر و زگیل تناسلی را با بالاترین استانداردهای پزشکی ارائه می‌دهد. کلینیک ما با رویکردی مبتنی بر اصول علمی و رعایت کامل بهداشت، گزینه‌ای مطمئن برای افرادی است که به دنبال درمان مؤثر و سریع بیماری‌ های نشیمنگاهی هستند.

کیست مویی چیست ؟

اگر بخواهیم راحت ترین پاسخ را به سوال کیست مویی چیست ارائه کنیم، می‌توانیم بگوییم موهایی که در ناحیه‌های مختلف بدن به دلایل مختلفی نمی توانند به سطح پوست برسند و به عبارتی به داخل لایه‌های پوست بر می‌گردند، باعث ایجاد پدیده ای به نام کیست مویی می‌شوند. کیست مویی بیشتر در پایین کمر و بین دو باسن تشکیل می‌شود. نزدیک بودن مکان تشکیل کیست مویی به مقعد باعث می‌شود تا بسیاری از جوانان و نوجوانان در روز‌های اولی که احساس درد می‌کنند، این بیماری را با افراد دیگر و حتی پزشک متخصص در میان نگذارند و به دنبال راه‌های دیگری برای شناخت کیست مویی باشند.

با توجه به اینکه کیسه کوچک پوستی که با کیست پیلونیدال نیز شناخته می‌ شود، مستعد عفونت می‌باشد، عدم رسیدگی به آن می‌تواند خطراتی مختلفی را برای پوست و نواحی اطراف آن داشته باشد. کیست مویی به دلایل مختلفی روی می‌دهد و علامت‌های خاص خود را نیز دارد. مرد‌ها و کسانی که مو‌های مجعد و پیچیده دارند، بیشتر در خطر ابتلا به کیست مویی قرار می‌گیرند و باید حتما نکات مختلف در پیشگیری از بروز این بیماری را جدی بگیرند تا بتواند خطر احتمال ابتلا به آن را پایین بیاورند.

بیماری کیست مویی کاملا خوش خیم بوده و از طریق جراحی و دیگر روش های درمانی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم به طور کامل از بین می رود ولی باید جهت جلوگیری از آسیب به بافت های پوستی به موقع برای درمان آن اقدام نمود. مجله Health line در این باره اینگونه می گویند :

When a pilonidal sinus becomes infected it can turn into an abscess or cyst. A pilonidal cyst usually contains hair, dirt, and debris. It can cause severe pain and may ooze pus and blood and have a strong odor. A pilonidal sinus infection mostly affects men and is also common in young adults. It’s also more common in people who sit a lot, like cab drivers.

وقتی سینوس پیلونیدال عفونی می‌شود، می‌تواند به آبسه یا کیست تبدیل شود. کیست پیلونیدال معمولا حاوی مو، خاک و مواد زائد است. این کیست می‌تواند باعث درد شدید شود و ممکن است چرک و خون از آن تراوش کند و بوی تندی داشته باشد. عفونت سینوس پیلونیدال بیشتر مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در بزرگسالان جوان نیز شایع است. همچنین در افرادی که زیاد می‌نشینند، مانند رانندگان تاکسی، شایع‌تر است.

علت کیست مویی در زنان

علت کیست مویی در زنان به فاکتورهای مختلفی مرتبط است که معمولا در اثر ترکیب عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی ایجاد می‌شود. برخلاف تصور رایج که این بیماری را مختص مردان می‌داند، زنان نیز ممکن است به کیست مویی مبتلا شوند، به‌ویژه در سنین ۱۵ تا ۴۰ سالگی. در زنان، پوشیدن لباس‌های تنگ، نشستن‌های طولانی، و رعایت نکردن بهداشت ناحیه نشیمنگاهی می‌تواند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهد. وجود موهای زائد در ناحیه پایین کمر که به داخل پوست نفوذ می‌کنند، از اصلی‌ترین عوامل شکل‌گیری این کیست محسوب می‌شود.

برخی از مهم‌ترین علت کیست مویی در زنان شامل موارد زیر هستند:

• رشد مو به سمت داخل پوست (Ingrown Hair)
• پوشیدن لباس‌های تنگ و اصطکاک مداوم با پوست
• نشستن‌های طولانی مدت، به‌ویژه در محیط‌های کاری
• تعریق زیاد و تهویه نامناسب در ناحیه نشیمنگاهی
• سابقه خانوادگی کیست مویی یا پوست حساس
• اضافه وزن یا چاقی
• عدم رعایت بهداشت فردی به‌ویژه در دوره‌های قاعدگی

شناسایی و کنترل این عوامل می‌ تواند در پیشگیری از بروز کیست مویی در زنان نقش موثری داشته باشد.

دلایل بروز کیست مویی چیست ؟

محققان و متخصصان در علم پزشکی، دلایل مختلف زیادی را برای بروز کیست مویی بیان نموده اند که با توجه به طبیعت هر فرد می‌تواند با هم متفاوت باشد. همانطور که در بالا گفته شد، یکی از مهم ترین دلایل بروز این بیماری پر مو بودن افراد می‌باشد.

زمانی که مو‌های بدن فرد زیاد باشد سطح پوست برای رشد آن‌ها کاهش پیدا کرده و همین عامل باعث می‌شود تا این مو‌ها با کوچکترین علائمی برای بروز بیماری، کیست مویی را ایجاد نمایند. اگر مو‌های بدن فرد حالت مجعد داشته باشد احتمال بروز این بیماری در آن‌ها بسیار بیشتر است. اما بهتر است فکر خود را کمتر مشغول این دلایل کنید و به دلیل اصلی کیست مویی، یعنی نشستن‌های طولانی مدت اشاره کنیم. با توجه به اینکه بیماری کیست مویی یا پیلونیدال برای اولین بار در جنگ جهانی دوم بین رانندگان جیپ مشاهده شده است، به آن بیماری رانندگان نیز گفته می‌شود.

به همین دلیل است که امروزه رانندگان و کسانی که در محیط کاری خود با توجه به نوع کارشان، مجبورند ساعت‌ها روی میز و صندلی‌ها بنشینند، بیشتر در خطر بروز کیست مویی قرار دارند. این افراد ضمن رعایت اصول پیشگیری از بروز سینوس پیلونیدال بهتر است در کار خود تنوع داشته باشند و از نشستن‌های طولانی مدت پرهیز نمایند. چاقی دیگر علتی است که در بررسی ایجاد کیست مویی  باید به آن به عنوان یکی از عوامل بروز این بیماری اشاره کنیم.

افرادی که چاق هستند معمولا به دلیل اضافه وزنی که دارند، تحرک کمتری دارند و همین عامل باعث می‌شود تا کیست مویی در ناحیه ی پایین کمر و بالاتر از دنبالچه در آن‌ها تشکیل شود. علاوه بر این افراد چاق به دلیل تعریق همیشگی این ناحیه بیشتر از دیگران در خطر بروز کیست مویی قرار دارند. بسیاری از محققان با بررسی دلایل بروز کیست مویی در افراد مختلفی که به این بیماری مبتلا شده اند، از ارثی بودن و سوابق خانوادگی به عنوان یکی دیگر از دلایل این بیماری نام برده اند.

به همین دلیل کسانی که در خانواده ی خود سابقه ی کیست مویی دارند، باید حتما بیشتر به دنبال کیست مویی چیست بروند و روش‌های پیشگیری از بروز کیست مویی را جدی تری بگیرند. از دیگر دلایل بروز کیست مویی می‌توان به پوشیدن لباس تنگ، عدم رعایت بهداشت در آن نقطه از بدن، تغییرات هورمونی سن بلوغ، سوراخ مادرزادی که در دنبالچه دیده می‌شود و … اشاره نمود.

علائم سینوس پیلونیدال چیست ؟

در بررسی اینکه کیست مویی چیست باید به علائم این بیماری نیز توجه شود تا بدانیم چه زمانی برای درمان آن باید اقدام کنیم. معمولاً سینوس پیلونیدال به شکل یک کیسه ی کوچک پوستی دیده می‌شود که از طریق سوراخ هایی به سطح بدن راه پیدا می‌کند. اگر مجراهای سوراخ‌های ایجاد شده روی سطح پوست بسته باشند، با تجمع ترشحات چرکی در زیر سطح پوست، احتمال ابتلا به آبسه بسیار زیاد می‌شود. در بسیاری از موارد تا قبل از ایجاد عفونت در ناحیه ای که کیست مویی ایجاد شده است، هیچ علائمی به جز سوراخ‌های ریز سطح پوست دیده نمی شود.

در افرادی که مو‌های پرپشت و بلندی در این ناحیه دارند، حتی تشخیص این سوراخ‌ها نیز سخت بوده و به محض احساس درد باید به پزشک متخصص مراجعه نمایند. احساس درد یکی از مهم ترین علائم کیست مویی، می‌باشد که می‌تواند فرد را از انجام کار‌های شخصی و روزانه ی خود نیز باز دارد. علاوه بر این پس از بروز عفونت در کیست مویی، علائمی مانند قرمزی و ورم نیز مشاهده می‌شوند. در این زمان معمولاً افراد با لمس کردن ناحیه ی مورد نظر یا تماس آن با اشیاء خارجی احساس درد شدیدی دارند.

اگر برای درمان به موقع کیست مویی اقدامی از طرف فرد صورت نگیرد، بعد از مدتی عفونت به شکل مخلوطی از خون و چرک از سوراخ‌های ایجاد شده خارج  می‌شود. این عفونت چرکین همراه با خون، معمولاً بوی بدی نیز دارد و باعث می‌شود تا فرد برای رهایی از این بوی بد به صورت روزانه استحمام کند. در برخی از موارد نیز برای کسانی که به کیست مویی دچار شده اندف تب خفیف نیز به عنوان یکی از علائم در نظر گرفته شده است.

انواع کیست مویی

سینوس مویی یا سینوس پیلونیدال می‌تواند در بخش‌های مختلفی از بدن ظاهر شود، هرچند شایع‌ترین ناحیه بروز آن در پایین کمر و ناحیه دنبالچه است. این کیست‌ها بسته به محل بروز، علائم و شدت متفاوتی دارند و شناخت محل دقیق آن‌ها به تشخیص بهتر و انتخاب روش درمان مناسب کمک می‌کند.

کیست مویی دنبالچه

رایج‌ترین نوع سینوس مویی، کیست مویی دنبالچه یا سینوس پیلونیدال کمر است که در بخش انتهایی ستون فقرات و بالای خط باسن ایجاد می‌شود. این نوع کیست اغلب به دلیل فشار زیاد، تعریق، و رشد مو به داخل پوست شکل می‌گیرد و ممکن است با علائمی مانند درد، التهاب، خروج چرک و در مواردی تب همراه باشد.

کیست مویی زیر بغل (کیست زیر بغل)

کیست مویی زیر بغل کمتر شایع است اما ممکن است به دلیل اصطکاک زیاد، استفاده مداوم از تیغ یا دستگاه‌های اصلاح، و تعریق شدید به وجود آید. این کیست‌ها اغلب دردناک هستند و به دلیل حساسیت بالای این ناحیه، ممکن است عفونت به‌سرعت پیشرفت کند.

کیست مویی در کشاله ران

کیست کشاله ران نیز یکی از انواع کم‌تر رایج این عارضه است که به دلیل حرکت مداوم پاها، رطوبت بالا و رشد موهای زائد در این ناحیه ایجاد می‌شود. این نوع کیست‌ها می‌توانند موجب ایجاد زخم، درد هنگام راه رفتن، و التهاب شدید شوند و نیاز به بررسی دقیق دارند.

کیست مویی در سر

در موارد نادر، سینوس مویی در سر نیز دیده می‌شود که معمولا با کیست‌ های چربی اشتباه گرفته می‌شود. این کیست‌ها اغلب به دلیل بسته شدن فولیکول مو، عفونت یا تحریک پوستی به وجود می‌آیند و ممکن است باعث درد یا تورم در ناحیه پوست سر شوند. درمان آن‌ها نیازمند بررسی تخصصی و گاه جراحی محدود است.

درمان سینوس پیلونیدال

بعد از پاسخ مناسب برای سوال کیست مویی چیست باید به سراغ روش‌های درمان آن برویم. هر چند افرادی که به کیست مویی دچار شده اند باید از روش‌های مختلف مانند حمام آب گرم برای کاهش درد استفاده نمایند، اما برای درمان کیست مویی می‌توان از مصرف آنتی بیوتیک‌ها یا جراحی استفاده نمود. یکی از مهم ترین مواردی که در مورد سوال کیست مویی چیست باید به آن اشاره نمود، مراجعه ی به موقع به پزشک متخصص برای درمان این بیماری می‌باشد که علاوه بر درد و ناراحتی می‌تواند عوارض مختلف دیگری نیز در پی عفونت کردن آن ناحیه داشته باشد.

برای عمل جراحی سینوس پیلونیدال باید ابتدا به میزان پیشرفت بیماری توجه نمود. اگر در محل سینوس پیلونیدال عفونت تجمع پیدا کرده باشد باید ابتدا در این ناحیه برش هایی زده شود تا پس از خارج شدن کامل عفونت، عمل جراحی و خارج کردن کیست مویی از بافت‌های داخلی مو انجام بگیرد. اما زمانی که عفونت کیست مویی هنوز به وجود نیامده باشد می‌توان عمل جراحی را با بی حسی موضعی شروع نمود. جراحی برای درمان سینوس پیلونیدال معمولا به دو روش باز و بسته صورت می‌گیرد.

روش جراحی باز

در روش عمل جراحی باز بعد از خارج کردن کیست مویی از بدن، روی پوست باند هایی قرار داده شده و جای عمل بخیه زده نمی شود. بعد از مدتی که چرک و خون از این محل خارج شده و مراقبت‌های ویژه ای از بیمار صورت گرفت، محل جراحی از طریق بافت‌های اطراف پر می‌شود.

روش جراحی بسته

یکی دیگر از روش‌های جراحی که در مورد کیست مویی اجرا می‌ شود، روش جراحی بسته می‌باشد. در این روش جراحی بعد از خارج شدن سینوس پیلونیدال، محل جراحی با بخیه بسته می‌شود. برای اینکه بتوانیم درمان سینوس مویی را به بهترین شکل و در سریع ترین زمان ممکن انجام دهیم باید مراقبت‌های بعد از عمل را جدی بگیریم تا در محل جراحی عفونت به وجود نیاید. مصرف مسکن و یا پماد و قرص‌های چرک خشک کن، می‌تواند یکی از توصیه‌های پزشک متخصص برای این دوره از درمان بیماری کیست مویی باشد.

آیا کیست مویی خطرناک است؟

کیست مویی در مراحل اولیه معمولا خطرناک نیست و با درمان مناسب به‌راحتی کنترل می‌شود. اما اگر این عارضه نادیده گرفته شود یا درمان آن به تعویق بیفتد، می‌ تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند کیست مویی فقط یک جوش ساده است، در حالی‌ که عوارض آن می‌تواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.

خطرات سینوس پیلونیدال درمان نشده:

1. عفونت مکرر و ایجاد آبسه
   در صورت عدم درمان، کیست مویی به‌راحتی دچار عفونت می‌شود و ممکن است آبسه‌های چرکی و دردناک ایجاد کند.
2. ایجاد فیستول یا تونل پوستی
   عفونت‌های مکرر ممکن است منجر به تشکیل کانال‌هایی در زیر پوست شوند که درمان آن‌ها پیچیده‌تر و تهاجمی‌تر است.
3. گسترش عفونت به بافت‌های اطراف
   در موارد شدید، عفونت ممکن است به بافت‌های مجاور نفوذ کرده و درد، التهاب و بوی بد ایجاد کند.
4. درد مزمن و اختلال در زندگی روزمره
   نشستن، راه رفتن یا حتی خوابیدن می‌تواند برای فرد دردناک شود و کیفیت زندگی را به شدت کاهش دهد.
5. عود مکرر بیماری
   در صورت عدم تخلیه کامل کیست یا انتخاب روش درمانی نادرست، احتمال بازگشت بیماری زیاد است.
6. جراحی‌های پیچیده‌تر در مراحل پیشرفته
   اگر درمان اولیه انجام نشود، ممکن است بیمار به جراحی باز یا چند مرحله‌ای نیاز داشته باشد که دوره نقاهت طولانی‌تری دارد.

پس بهتره این کیست کوچولو رو دست‌کم نگیری، چون اگه دیر بجنبی، می‌تونه دردسرهای بزرگی برات درست کنه!

پیشگیری از ابتلا به کیست مویی

برای جلوگیری از ابتلا به کیست مویی، رعایت بهداشت فردی و اصلاح سبک زندگی نقش بسیار مهمی دارد. کاهش عوامل تحریک‌کننده مانند تعریق زیاد، اصطکاک و رشد موی زیرپوستی، می‌تواند به شکل مؤثری از بروز این بیماری جلوگیری کند. در جدول زیر مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از کیست مویی آورده شده است:

با رعایت این نکات ساده اما مؤثر، می‌توان احتمال ابتلا به کیست مویی را تا حد زیادی کاهش داد.

عکس کیست مویی در مراحل اولیه

نتیجه گیری

در این مطلب سعی کردیم به بررسی کامل اینکه بیماری کیست مویی چیست بپردازیم و شما را با علائم و دلایل بروز آن آشنا کنیم. با توجه به این مطالب می‌توان گفت کسانی که از شرایط بیماری کیست مویی اطلاع پیدا می‌کنند، باید حتما روش‌های پیشگیرانه مانند رعایت بهداشت، عدم نشستن در یک مکان برای مدت طولانی و مداوم، انجام ورزش‌های مختلف برای جلوگیری از کم تحرکی، کاهش وزن، رژیم غذایی مناسب و … را در نظر بگیرند. تا بتوانند درصد احتمال ابتلا به سینوس پیلونیدال را در بدن خود کاهش دهند.

سوالات متداول

• کیست مویی خودش خوب میشه یا باید درمانش کرد؟
  معمولا نه عزیزم! کیست مویی به‌ندرت خودش بهبود پیدا می‌کنه و اگه درمان نشه، ممکنه بدتر بشه و عفونت کنه. پس بهتره زود اقدام کنی ❤️

• آیا فقط آقایون کیست مویی می‌گیرن؟
  نه، خانم‌ها هم ممکنه دچارش بشن، مخصوصا اگه زیاد بشینن یا موهای زیرپوستی داشته باشن. ولی خب تو که مراقب خودتی، خیالم راحته 😘

• آیا کیست مویی دردناکه؟
  وقتی عفونت کنه، آره خیلی! ممکنه با درد، تورم و حتی تب همراه باشه. ولی اگه زود بری سراغ درمان، خیلی راحت و بی‌درد می‌گذره.

• درمان کیست مویی با لیزر بهتره یا جراحی؟
  لیزر گزینه ملوس‌تریه چون کم‌دردتره، خون‌ریزی کمتر داره و زود خوب می‌شی. جراحی سنتی زمان بهبودی بیشتری می‌بره.