فیشر مقعدی چیست ؟
فیشر مقعدی پارگی پوشش دیواره ی مقعد است که باعث درد در هنگام اجابت مزاج می شود. در این مقاله توضیح میدهیم فیشر مقعدی چیست ؟ و دلایل و علائم آن را بررسی میکنیم.
حال اگر این ترک یا پارگی در دیواره‌ی درونی کانال مقعد رخ دهد، شقاق یا فیشر مقعد نامیده می‌شود. فیشر مقعد یک بیماری شایع است که معمولا با دیگر اختلالات ناحیه‌ی مقعد اشتباه گرفته می‌شود. در بیشتر مواقع فیشر مقعدی بعد از چند روز یا چند هفته درمان خانگی، درمان می شود. وآن را فیشر مقعدی کوتاه مدت یا حاد می نامند. اگر فیشر مقعد پس از 8 تا 12 هفته درمان نشود، فیشر طولانی مدت یا مزمن نامیده می شود. برای درمان فیشر مزمن، باید به پزشک مراجعه کنید.
فیشر مقعدی در تمام سنین رخ می دهد.
فهرست عناوین
دلیل فیشر مقعدی چیست ؟
فیشر مقعدی ناشی از آسیب به کانال مقعد است. و در شرایط زیر روی می دهد :
- مدفوع بزرگ
- ابتلا به یبوست و مدفوع سفت
- تکرر اسهال
- زایمان هم ممکن است به دیواره مقعد آسیب بزند.
فیشر ممکن است نتیجه ی رابطه ی مقعدی یا یک جسم خارجی باشد. در برخی موارد نیز فیشر ناشی از بیماری کرون است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که تنش زیاد در دو حلقه عضلانی کنترل عضله(اسفنکترها) ممکن است باعث فیشر شود. اسفنکتر بیرونی مقعد آگاهانه کنترل می شود. اما اسفنکتر داخلی خیر. این عضله همیشه در معرض فشار و یا تنش است. اگر فشار زیاد باشد، باعث اسپاسم و کاهش جریان خون به مقعد و در نتیجه فیشر می شود. این فشار درمان فیشر را سخت می کند.
علائم فیشر مقعدی چیست ؟
شما ممکن است علائم زیر را داشته باشید :
- درد شدید، خارش یا سوزش هنگام اجابت مزاج. درد فیشر ممکن است شدید باشد. و ممکن است مختصر بوده و تا چند ساعت پس از اجابت مزاج خوب شود.
- خارش
- خون قرمز روشن در دستمال توالت یا چند قطره خون در کاسه توالت. خون فیشر جدا از مدفوع است.
- (بسیار تیره، مدفوع تیره و یا خون قرمز تیره همراه با مدفوع ممکن است نشانه ی مشکل جدی تر باشد.)
- اگر هنگام اجابت مزاج خونریزی دارید با پزشک مشورت کنید.
گاهی اوقات فیشر مقعد ممکن است زخم بدون درد باشد که درمان نمی شود. ممکن است همراه با خونریزی باشد اما علایم دیگری ندارد.
فیشر مقعدی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک بر اساس علائم و معاینه فیزیکی فیشر را تشخیص می دهد. معاینه شامل موارد زیر است:
- معاینه باسن
- معاینه رکتوم دیجیتال
- آنوسکوپی
پزشک قبل از معاینه رکتوم یا آنوسکوپی ممکن است منتظر نتیجه ی دیگر درمان ها باشد. فیشر متعدد و یا فیشر در یک قسمت مقعد که معمولا فیشر رخ نمی دهد ممکن است نشانه ی یک مشکل جدی باشد.
نحوه ی درمان فیشر
هدف از درمان شقاق یا فیشر مقعد نه‌تنها از بین بردن زایده و ترک ایجاد شده است بلکه در صورت وجود علت زمینه‌ای برای بیماری فیشر باید شناسایی و درمان شود. درمان بیماری زمینه‌ای گوارشی می‌تواند از تکرار فیشر جلوگیری کند. بیماری شقاق یا فیشر مقعد بسته به شدت آسیب وارده بر دیواره‌ی مخاطی مقعد و درجه‌ی پیشرفت آن می‌تواند با مراقبت‌های خانگی، انواع روش‌های دارویی و جراحی درمان شود.
اغلب فیشر های مقعدی کوتاه مدت در عرض 4 تا 6 هفته با روش های خانگی درمان می شوند. درد هنگام اجابت مزاج معمولا در عرض چند روز پس از شروع درمان از بین می رود.
چند راه برای کمک به بهبودی فیشر :
- جلوگیری از یبوست : با مصرف میوه ها، سبزیجات، دانه های کامل در رژیم غذایی. غذاهایی که غنی از فیبر هستند.
- نوشیدن مایعات
- ورزش روزانه
- مکمل های فیبری : در صورت نیاز، مکمل های فیبری مانند Benefibre یا Metamucil مصرف کنید. تمام دستورالعمل های برچسب را خوانده و انجام دهید.
- اجابت مزاج : هنگام اجابت مزاج به خود فشار وارد نکنید. طولانی مدت در توالت ننشینید.
- استفاده از ملین : سعی کنید از نرم کننده های مدفوع یا ملین استفاده کنید.
- حمام سیتز : 2 یا 3 بار در روز و به مدت 20 دقیقه در یک وان آب گرم بنشینید که آن را حمام سیتز می نامند و بافت پاره شده را تسکین می بخشد. در آب وان صابون، نمک یا شامپو نریزید.
- مصرف داروهای ایمن : با دکتر خود در مورد مصرف کرم غیر تجویزی مانند اکسید روی، Preparation H، انوسول یا هیدروکورتیزون برای مدت کوتاهی مشورت کنید. این داروها به تسکین بافت مقعد کمک می کنند. اما فیبر و حمام سیتز مفیدتر هستند.
داروهای ایمن مصرف کنید. تمام دستورالعمل های مربوط به برچسب را خوانده و آن را دنبال کنید. اگر پزشک داروی مسکن تجویز کند ، طبق تجویز دارو را مصرف کنید. اگر داروهای ضد درد تجویز نکند، از پزشک بپرسید که آیا خود می توانید دارو تهیه کنید.
استفاده از دستمال مرطوب یا پد های دارویی
به جای استفاده از دستمال توالت، از دستمال مرطوب یا پد های دارویی مانند Preparation H یا Tucks برای تمیز کردن مقعد استفاده کنید.
چه اتفاقی می افتد اگر فیشر درمان نشود؟
درصد زیادی از فیشر کوتاه مدت با درمان خانگی، از جمله استفاده از نرم کننده های مدفوع یا مکمل های فیبر و حمام سیتز درمان می شود. و حدود 40 درصد از فیشرطولانی مدت با داروهای خانگی درمان می شود.
اما تمام فیشر ها را نمی توان با درمان های خانگی درمان کرد. اگر فیشر بیش از 8 تا 12 هفته طول بکشد، نیاز به دارو خواهید داشت- کرم نیتروگلیسرین، داروهای فشار خون بالا؛ قرص یا ژل، یا تزریق بوتاکس.
اگر علائم با مصرف دارو قطع نشود، ممکن است نیاز به جراحی باشد. معمول ترین جراحی، اسفنکترومی داخلی جانبی است.