درمان شقاق مقعدی | 5 روش درمان فیشر | پیشگیری + مراقبت ها

درمان شقاق مقعدی بسته به شدت و مدت زمان ابتلا به این عارضه متفاوت است. در مواردی که شقاق تازه ایجاد شده و به حالت مزمن نرسیده باشد، می‌توان از روش‌های خانگی و دارویی استفاده کرد، اما برای شقاق‌های مزمن یا مقاوم به درمان‌های خانگی، روش‌های پزشکی، به ویژه لیزر درمانی، توصیه می‌شود. در ادامه به برخی از روش‌های موثر در درمان شقاق مقعدی می‌پردازیم:

درمان شقاق مقعدی

شقاق مقعدی چیست؟ یکی از مشکلات شایع ناحیه مقعد است که به دلیل ایجاد ترک یا زخم در دیواره کانال مقعدی به وجود می‌آید و می‌تواند با درد و سوزش شدید، به‌ویژه هنگام دفع، همراه باشد. برای درمان شقاق مقعدی روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به شدت بیماری و علائم بیمار، پزشک مناسب‌ترین روش را توصیه می‌کند.

اولین قدم در درمان شقاق مقعدی، معمولا شامل استفاده از درمان‌های غیرجراحی و مراقبت‌های خانگی است. این روش‌ها شامل بهبود رژیم غذایی با مصرف فیبر کافی، استفاده از ملین‌های طبیعی، و افزایش میزان مصرف آب در طول روز است. این تغییرات به کاهش یبوست و تسهیل دفع کمک می‌کند و فشار وارده بر ناحیه مقعدی را کاهش می‌دهد، که می‌تواند از تشدید شقاق و آسیب بیشتر جلوگیری کند.

روش‌های دارویی نیز در مواردی که شقاق به تازگی ایجاد شده و به مرحله مزمن نرسیده باشد، می‌تواند مؤثر باشد. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از پمادهای موضعی شامل نیترات گلیسیرین یا کرم‌های حاوی داروهای بی‌حس کننده اشاره کرد که با کاهش درد و اسپاسم عضلانی، به تسریع فرآیند بهبود کمک می‌کنند. پمادهای دیگری نیز وجود دارند که با افزایش جریان خون به ناحیه مقعد، باعث تسریع در بهبود زخم شقاق می‌شوند. نکته مهم این است که داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند تا عوارض جانبی احتمالی آن‌ها به حداقل برسد و بیمار نتیجه بهتری از درمان بگیرد.

۱. درمان فیشر در خانه

• استفاده از حمام آب گرم: یکی از راه‌های تسکین درد و کاهش التهاب در شقاق مقعدی، نشستن در آب گرم است. حمام نشیمنگاهی به مدت 10 تا 15 دقیقه، چند بار در روز، به ویژه پس از اجابت مزاج، می‌تواند باعث بهبود جریان خون در ناحیه و کمک به ترمیم بافت آسیب‌دیده شود.
• افزایش مصرف فیبر و آب: جلوگیری از یبوست برای بهبود شقاق مقعدی بسیار مهم است. مصرف فیبر کافی از طریق سبزیجات، میوه‌ها، و غلات کامل، به همراه آب کافی، می‌تواند به نرم‌تر شدن مدفوع و کاهش فشار روی ناحیه مقعد کمک کند.
• استفاده از پمادهای موضعی: برخی پمادها و کرم‌های موضعی حاوی موادی مانند لیدوکائین یا نیتروگلیسرین و یا پماد آنتی فیشر می‌توانند درد را کاهش دهند و به بهبود جریان خون و التیام زخم کمک کنند.

۲.دارو برای درمان شقاق

در مواردی که شقاق بهبود نیافته باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسکن‌ها، کرم‌های موضعی با خاصیت ترمیم کنندگی، و یا داروهایی برای کاهش اسپاسم عضلات مقعدی تجویز کند. این داروها به کاهش درد و سرعت بخشیدن به روند بهبودی کمک می‌کنند.

۳. درمان قطعی شقاق مقعدی

در صورتی که شقاق به حالت مزمن تبدیل شده باشد یا به روش های دارویی یا درمان‌ شقاق مقعدی با طب سنتی پاسخ نداده باشد، روش‌های زیر به عنوان گزینه‌های درمانی پیشرفته توصیه می‌شوند:

• تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس به عضلات مقعد باعث کاهش اسپاسم و فشار در ناحیه شده و بهبود زخم را تسهیل می‌کند. این روش غیرتهاجمی بوده و معمولا نتایج خوبی به همراه دارد.
• درمان با لیزر: لیزر درمانی یکی از موثرترین روش‌های درمان شقاق مقعدی است. در این روش، با استفاده از لیزر، بافت آسیب‌دیده ترمیم می‌شود و درد و التهاب کاهش می‌یابد. این روش مزایای زیادی از جمله کاهش درد، کوتاه بودن زمان بهبود، و عدم نیاز به بستری دارد و می‌تواند به عنوان جایگزینی برای جراحی در موارد مزمن استفاده شود. درمان فیشر با لیزر در 20 دقیقه انجام می شود و بدون دوران نقاهت است.
• جراحی شقاق مقعدی: در مواردی که تمامی روش‌های قطعی پاسخگو نباشند، جراحی شقاق مقعدی انجام می‌شود. در این روش، بخشی از عضله اسفنکتر داخلی مقعد برداشته می‌شود تا فشار کاهش یابد و زخم بهبود یابد. لازم به ذکر است که این روش بسیار دردناک است و طول نقاهت بیشتری نسبت به درمان شقاق مقعدی با لیزر دارد.

در صورتی که روش‌های درمانی خانگی و دارویی نتوانند علائم شقاق را بهبود بخشند، درمان‌های تخصصی‌تر و یا حتی جراحی ممکن است مورد نیاز باشد. یکی از روش‌های مؤثر، روش اسفنکتروتومی داخلی جانبی است که با کاهش فشار وارده به ناحیه مقعد، امکان بهبود زخم را فراهم می‌آورد. این روش جراحی، به عنوان یکی از روش‌های رایج و مؤثر در درمان شقاق مزمن شناخته می‌شود و در بسیاری از موارد با موفقیت همراه است. همچنین، لیزر درمانی نیز یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجم برای درمان شقاق مقعدی به شمار می‌رود. لیزر درمانی با کاهش عوارض جانبی، درد کمتر و بهبود سریع‌تر نسبت به روش‌های جراحی سنتی مورد توجه قرار گرفته است.

درمان شقاق مقعدی با لیزر

درمان شقاق مقعدی با لیزر یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجم در درمان شقاق مقعدی است که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این روش به دلیل مزایای فراوانی که دارد، گزینه‌ای مطلوب برای بیمارانی است که از شقاق مزمن رنج می‌برند و درمان‌های دارویی یا دیگر روش‌های درمان نتوانسته‌اند مشکل آن‌ها را حل کنند. در این روش، از پرتوهای لیزری برای ترمیم زخم‌ها و ترک‌های موجود در ناحیه مقعد استفاده می‌شود. لیزر فیشر با دقت بالا، بافت آسیب‌دیده را تبخیر کرده و بدون نیاز به برش‌های بزرگ، فرآیند بهبود را تسریع می‌بخشد.

مزیت اصلی این نوع درمان شقاق مقعدی این است که نسبت به روش‌های جراحی سنتی تهاجم کمتری دارد و خطرات کمتری نیز به همراه دارد. یکی از مشکلات عمده‌ای که بیماران در جراحی‌های سنتی با آن روبرو هستند، درد شدید پس از لیزر است. اما در روش لیزری، درد پس از لیزر به مراتب کمتر بوده و بهبودی سریع‌تر انجام می‌شود. همچنین، خونریزی کمتری در این روش رخ می‌دهد، زیرا لیزر باعث کوآگولاسیون یا بند آمدن عروق خونریزی‌دهنده می‌شود. به همین دلیل، بیماران به سرعت به زندگی روزمره خود بازمی‌گردند. در ادامه به مزایای درمان شقاق مقعدی با لیزر اشاره خواهیم داشت.

مزایای درمان شقاق مقعدی با لیزر

درمان شقاق مقعدی با لیزر یکی از روش‌های نوین و موثر برای درمان این مشکل است که به دلیل مزایای متعدد خود، مورد توجه بسیاری از بیماران و پزشکان قرار گرفته است. ما در کلینیک تهرانی در مقاله ای به صورت جداگانه و کامل به بیان معایب لیزر شقاق پرداخته ایم. در اینجا به مزایای اصلی این روش درمانی پرداخته‌ایم:

1. کمترین میزان درد و ناراحتی

یکی از بزرگترین مزایای درمان شقاق مقعدی با لیزر این است که برخلاف روش‌های سنتی درمان، بیمار در حین درمان احساس درد و ناراحتی کمتری می‌کند. لیزر با دقت بالا و بدون نیاز به برش فیزیکی، بافت آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند و آسیب به بافت‌های سالم ناحیه به حداقل می‌رسد. این امر باعث کاهش درد و دوران نقاهت می‌شود.

2. عدم نیاز به بستری شدن

لیزر یک روش سرپایی است که معمولا نیاز به بستری شدن ندارد. بیماران پس از انجام درمان می‌توانند به سرعت به خانه بازگردند و نیازی به مراقبت‌های خاص در بیمارستان ندارند. این ویژگی درمان لیزری باعث کاهش هزینه‌های درمانی و زمان استراحت می‌شود.

3. بازیابی سریع و دوران نقاهت کوتاه

در مقایسه با جراحی‌های سنتی، درمان با لیزر بهبودی سریع‌تری را به همراه دارد. بیشتر بیماران پس از درمان با لیزر می‌توانند به سرعت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و فقط چند روز استراحت سبک نیاز دارند. این دوران نقاهت کوتاه، به ویژه برای کسانی که شغلی با نیاز به تحرک دارند، بسیار مفید است.

4. دقت و کنترل بالا

در درمان با لیزر، پزشک می‌تواند با دقت بالایی ناحیه آسیب‌دیده را هدف قرار دهد. این دقت باعث می‌شود که هیچ آسیبی به بافت‌های سالم اطراف وارد نشود و روند درمان به طور کامل کنترل شود. این ویژگی لیزر باعث کاهش عوارض جانبی و بهبود سریع‌تر می‌شود.

5. کاهش عوارض و خطرات

از آنجا که درمان با لیزر کم‌تهاجم است و نیازی به برش‌های جراحی ندارد، خطر عفونت، خونریزی، و دیگر عوارض جانبی مرتبط با جراحی‌های سنتی بسیار کمتر است. این ویژگی درمان لیزری به بیمار احساس امنیت و راحتی بیشتری می‌دهد.

6. نتایج ماندگار و کم‌عوارض

درمان شقاق مقعدی با لیزر معمولا نتایج ماندگاری دارد و احتمال بازگشت مشکل در مقایسه با روش‌های دیگر کمتر است. همچنین، لیزر باعث بهبود سریع‌تر بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود و ترمیم زخم‌ها را تسریع می‌کند، بنابراین بیمار می‌تواند از نتایج درمان به طور سریع‌تر و موثرتر بهره‌برداری کند.

7. روش غیرتهاجمی و سریع

لیزر به طور کلی یک روش غیرتهاجمی است که به برش‌های فیزیکی یا بخیه نیاز ندارد. این امر باعث می‌شود که بیماران در مقایسه با روش‌های جراحی، از حداقل عوارض و پیچیدگی‌های درمانی برخوردار شوند.

در لیزر، برخلاف جراحی‌های سنتی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، بیمار معمولا می‌تواند پس از انجام درمان، بلافاصله به خانه بازگردد. این روش به دلیل کم‌تهاجمی بودن، زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد و معمولا نیازی به استراحت طولانی‌مدت ندارد. علاوه بر این، احتمال عفونت نیز در لیزر درمانی کمتر است، چرا که لیزر به طور مستقیم بافت آسیب‌دیده را درمان می‌کند و از تماس با محیط خارجی جلوگیری می‌کند.

با این حال، لیزر نیاز به دقت و تخصص بالایی دارد و باید توسط پزشکان متخصص در این زمینه انجام شود. پیش از انجام این روش، مشاوره دقیق با پزشک متخصص ضروری است تا بیمار از مناسب بودن این روش برای وضعیت خود مطمئن شود. همچنین، در نظر گرفتن مواردی مانند رژیم غذایی و مراقبت‌های پس از لیزر، به نتایج بهتر و پیشگیری از عود شقاق کمک خواهد کرد.

مراقبت های بعد از درمان شقاق مقعدی

فرآیند درمان شقاق مقعدی، به‌ویژه با روش‌های نوینی مانند لیزر، با موفقیت به پایان رسیده است، اما برای دستیابی به بهبودی کامل و جلوگیری از بازگشت این عارضه دردناک، مرحله‌ی پس از درمان اهمیت ویژه‌ای دارد. رعایت دقیق مراقبت های بعد از درمان شقاق مقعدی نه تنها به تسریع روند ترمیم زخم کمک می‌کند، بلکه با حذف عوامل زمینه‌ساز مانند یبوست، احتمال بروز مجدد مشکل را به حداقل می‌رساند. این دوره نقاهت، فرصتی است تا با اصلاح سبک زندگی و عادات غذایی، سلامت دستگاه گوارش خود را تضمین کرده و از نتایج موفقیت‌آمیز درمان به طور دائم بهره‌مند شوید.

تمرکز اصلی در این دوره بر روی نرم نگه داشتن مدفوع و کاهش هرگونه فشار یا آسیب به ناحیه جراحی شده است. پیروی از یک رژیم غذایی سرشار از فیبر، نوشیدن آب کافی و اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج، سه اصل طلایی برای عبور موفق از این دوران هستند. علاوه بر این، استفاده از روش‌های ساده‌ای مانند حمام سیتز برای شقاق می‌تواند به کاهش اسپاسم عضلانی، تسکین درد و افزایش گردش خون در ناحیه کمک کرده و فرآیند التیام را به شکل چشمگیری سرعت ببخشد.

در ادامه، به صورت موردی به مهم‌ترین مراقبت های بعد از درمان فیشر مقعدی اشاره می‌کنیم:

• مصرف فیبر فراوان: رژیم غذایی خود را با میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل غنی کنید تا از بروز یبوست جلوگیری شود.
• نوشیدن آب کافی: روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید. مایعات به نرم شدن مدفوع و تسهیل دفع کمک می‌کنند.
• استفاده از حمام آب گرم (سیتز بث): روزانه ۲ تا ۳ بار، هر بار به مدت ۱۵ دقیقه در لگن آب گرم بنشینید. این کار به شل شدن عضلات اسفنکتر و کاهش درد کمک شایانی می‌کند.
• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه: پس از هر بار اجابت مزاج، ناحیه مقعد را به آرامی با آب ولرم شستشو داده و با یک حوله نرم و به صورت ضربه‌ای خشک کنید. از کشیدن دستمال زبر خودداری کنید.
• اجتناب از زور زدن: هنگام دفع مدفوع به هیچ وجه زور نزنید و عجله نکنید. همچنین اجابت مزاج را به تاخیر نیندازید.
• پرهیز از نشستن‌های طولانی: نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه روی سطوح سفت، فشار بر ناحیه مقعد را افزایش می‌دهد. در صورت لزوم از بالشتک‌های طبی حلقوی (دونات) استفاده کنید.
• مصرف داروهای تجویز شده: پمادها، مسکن‌ها یا نرم‌کننده‌های مدفوعی که توسط پزشک تجویز شده‌اند را طبق دستور و به طور منظم مصرف کنید.

روش‌های پیشگیری از شقاق

پیشگیری از شقاق در بسیاری از موارد آسان است و با رعایت نکات ساده‌ای می‌توان تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد. در برخی موارد، مانند عمل‌های جراحی مقعدی، احتمال جلوگیری کمتر است، اما در بیشتر موارد، اصلاح سبک زندگی و تغذیه نقش مهمی در پیشگیری دارند. در ادامه به مواردی برای پیشگیری مؤثر از شقاق اشاره می‌کنیم:

1. فعالیت بدنی روزانه: هر روز حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش سبک انجام دهید. نشستن طولانی‌مدت یا عدم فعالیت فیزیکی می‌تواند باعث شل شدن و افتادگی عضلات شود که این موضوع فشار رگ‌های اطراف ناحیه مقعد را افزایش می‌دهد. ورزش‌های سبک نه تنها به تقویت عضلات کمک می‌کنند، بلکه جریان خون در بدن را بهبود می‌بخشند و از بروز مشکلات گوارشی نیز پیشگیری می‌کنند.
2. تغذیه مناسب و مصرف فیبر: از مصرف غذاهای آماده، فست‌فودها و کنسروی خودداری کنید، چرا که اغلب این مواد غذایی با کیفیت پایینی تهیه می‌شوند و می‌توانند به دستگاه گوارش آسیب بزنند. برای جبران این آسیب، بهتر است به میزان کافی فیبر مصرف کنید. سبزیجات و میوه‌ها منابع غنی از فیبر هستند و توصیه می‌شود که حداقل سه وعده در هفته مصرف شوند تا سلامت دستگاه گوارش حفظ شود.
3. پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی بر عضلات بدن وارد می‌کند که ممکن است باعث پارگی و آسیب عضلات شود. عضلات آستانه تحمل خاصی دارند و اگر فشار بیشتر از حد مجاز به آن‌ها وارد شود، ممکن است دچار آسیب و حتی منجر به شقاق شود.
4. مصرف آب کافی: آب حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بدن را تشکیل می‌دهد و مصرف کافی آن به عملکرد صحیح تمامی ارگان‌ها کمک می‌کند. برای بزرگسالان، توصیه می‌شود روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشند، به خصوص در روزهای گرم که بدن به آب بیشتری نیاز دارد. کم‌آبی می‌تواند باعث خشکی و سفتی عضلات و مشکلات گوارشی شود و در نتیجه خطر ابتلا به شقاق را افزایش دهد.

رعایت این نکات ساده، علاوه بر کمک به سلامت عمومی، از بروز شقاق و مشکلات مشابه در ناحیه مقعدی جلوگیری می‌ کند.

جمع بندی و سخن پایانی

شقاق مقعدی یک عارضه شایع است که اگرچه می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، اما با رویکردهای درمانی مدرن کاملا قابل بهبود است. همانطور که اشاره شد، کلید موفقیت در درمان، تشخیص صحیح و انتخاب روشی متناسب با شدت بیماری است. در حالی که موارد حاد ممکن است با اصلاح سبک زندگی و درمان‌های خانگی بهبود یابند، شقاق مزمن نیازمند مداخلات پزشکی تخصصی است. روش‌های نوین مانند لیزر درمانی به دلیل اثربخشی بالا، درد حداقلی و دوره نقاهت کوتاه، به عنوان یک گزینه ایده‌آل مطرح می‌شوند که به بیمار اجازه می‌دهد به سرعت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

برای اطمینان از دریافت بهترین نتیجه، مراجعه به یک مرکز تخصصی و معتبر امری ضروری است. در این زمینه، کلینیک تهرانی به عنوان مرکز پیشرو در درمان بیماری های نشیمنگاهی، با تمرکز ویژه بر درمان شقاق مقعدی، آماده خدمت‌رسانی است. این کلینیک با بهره‌گیری از تیمی مجرب و به‌روزترین فناوری‌های پزشکی، به شما کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی دقیق و شخصی‌سازی شده دریافت کنید. اگر از علائم این عارضه رنج می‌برید، قدم اول را برای بازیابی سلامت و آرامش خود بردارید و با متخصصان ما مشورت نمایید.

سوالات متداول درخصوص درمان شقاق

درمان شقاق مقعدی چقدر طول می‌کشد؟
درمان شقاق مقعدی بسته به شدت بیماری متفاوت است؛ موارد خفیف با دارو طی چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابند، اما شقاق مزمن معمولا به لیزر یا جراحی نیاز دارد.

بهترین روش درمان شقاق چیست؟
امروزه لیزر شقاق به‌عنوان بهترین روش درمان شناخته می‌شود، چون بدون درد و خونریزی انجام می‌شود و دوران نقاهت بسیار کوتاهی دارد.

آیا شقاق مقعدی بدون درمان هم خوب می‌شود؟
شقاق حاد گاهی با رعایت رژیم غذایی و مصرف دارو بهبود پیدا می‌کند، اما نوع مزمن آن به‌طور معمول بدون درمان تخصصی برطرف نمی‌شود.

بعد از درمان فیشر مقعدی چه مراقبت‌هایی لازم است؟
پس از درمان این بیماری رعایت رژیم پرفیبر، نوشیدن آب کافی، اجتناب از یبوست و نشستن در آب گرم برای تسریع بهبود توصیه می‌شود.